Schijnwerpers weer op tragisch lot Golfprinsessen

04 maart 2021Leestijd: 4 minuten
Prinses Latifah en Mary Robinson. Foto: Balkis Press/ABACAPRESS.COM.

Ruim twee jaar na haar omstreden bezoek aan de gegijzelde prinses Latifah in Dubai zegt feministisch icoon Mary Robinson sorry. Wel erg laat, schrijft Robbert de Witt. Maar alle aandacht voor de vrouwenonderdrukking in Arabische landen is welkom.

We leven, schreef EW-collega Gertjan van Schoonhoven onlangs, in het sorry-tijdperk. Iedereen maakt excuses voor onrecht en vermeend onrecht, ook al is het voor iets uit een ver verleden.

Moeilijker is het om toe te geven dat je zelf helemaal fout zat. Zeker als je een hoge, publieke functie uitoefent. Zoals gebeurde bij feministisch icoon Mary Robinson, onlangs bij de Britse omroep BBC.

Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij EW. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.

Voorvechter voor vrouwenrechten

Van 1990 tot 1997 was Mary Robinson de eerste vrouwelijke president van Ierland. Zij nam ontslag om Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens te worden bij de Verenigde Naties. Robinson geldt als een voorvechter voor vrouwenrechten wereldwijd. Een beetje de Hedy d’Ancona van de wereldpolitiek dus.

Groot was daarom de ontzetting toen in december 2018 foto’s opdoken van Robinson op bezoek bij de gegijzelde prinses Latifah in Dubai. Latifah is een van de dertig kinderen (bij zes vrouwen, voor zover bekend) van sjeik Rashid, de alleenheerser van het schatrijke emiraat.

Ontsnapt uit haar gouden kooi

Maar het is vaak een straf om vrouw te zijn op het Arabisch schiereiland, ook als je verder alles kunt krijgen wat je hart begeert. Latifah werkte zeven jaar aan een plan om te ontsnappen uit haar gouden kooi. In februari 2018 probeerde zij, met haar Finse personal trainer en met hulp van een Franse oud-spion, via Oman per zeilboot te vluchten naar India.

Golfprinsessen op de vlucht

Ze leven in onvoorstelbare weelde, met lijfwachten, paleizen, en alles wat hun hart begeert. Maar de echtgenotes en dochters van steenrijke ­oliesjeiks in de Golfstaten missen één ding: vrijheid. Juist door hun ­elitaire, kosmopolitische vijfsterrenleven zien zij dat veel vrouwen elders ter wereld vrij zijn. Lees hier het EW-verhaal over hoe Golfprinsessen proberen te ontsnappen uit hun gouden kooi.

Dat lukte bijna, tot zij alsnog werd verraden en voor de kust van India werd ingerekend door special forces. Latifah werd afgevoerd naar Dubai, en verscheen nooit meer in het openbaar.

Overigens is zij niet de enige Golfprinses die de vrijheid zocht. Meestal liepen vluchtpogingen van bevoorrechte vrouwen op niets uit en werd de vogel vlug terug in de kooi gestopt. De zus van Latifah, Shamsa, leeft bijvoorbeeld na een vluchtpoging in Engeland al twintig jaar in gevangenschap.

‘Een jonge vrouw die duidelijk in de war is’

De tot de verbeelding sprekende vluchtpoging van Latifah zette de schijnwerpers op de vrouwonvriendelijke Arabische maatschappijen. Maar ook de BBC-documentaire The Missing Princess en een actiegroep die zich inzet voor het lot van opgesloten vrouwen in Golfstaten kunnen prinses Latifah niet vrij krijgen.

De familie van prinses Latifah liet, na vragen in vooral westerse media, doodleuk weten dat de prinses ‘veilig thuis’ is. Groot is de verwarring als de machthebbers in Dubai tegelijk met die verklaring foto’s vrijgeven van de prinses in het gezelschap van feministisch zwaargewicht Mary Robinson.

Ogenschijnlijk ontspannen zit de Ierse bij de Arabische aan tafel. Een mooiere pr-medewerker kan sjeik Rashid zich niet wensen. Nog erger wordt het als Robinson Latifah omschrijft als ‘een jonge vrouw die duidelijk in de war is’.

In het televisieprogramma Panorama geeft Robinson nu eindelijk toe dat zij erin is geluisd. Al jaren was zij bevriend met de stiefmoeder van Latifah, Haya bint Mohammed. En die had haar overgehaald naar Dubai te vliegen, om uit te zoeken of Latifah nog in leven was. De gezamenlijke foto’s hadden dat moeten bewijzen. ‘Maar ik was volledig verrast dat de foto’s naar buiten werden gebracht.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Het is natuurlijk ongeloofwaardig dat Robinson nu pas, twee jaar na haar bezoek, op de kwestie ingaat. En alleen doordat de BBC er opnieuw aandacht aan besteedt. Maar haar berouw om haar eigen naïviteit lijkt oprecht. En bovendien niet zonder gevolgen – al is dat evenzeer te danken aan het journalistieke graafwerk van de Britse publieke omroep.

Schandalige omgang met vrouwen

De Verenigde Naties willen uitleg en opheldering over de situatie rond de verdwenen prinses. En de Mensenrechtenraad stuurt een afvaardiging naar de Golfstaat. De kans dat sjeik Rashid met angst en beven wacht op de komst van de VN-delegatie, is natuurlijk klein. Zeker gezien de reputatie van de VN-Mensenrechtenraad, die zich vaak meer inzet voor de belangen van Arabische leiders dan voor mensenrechten van hun onderdanen.

Maar toch. Hoe meer aandacht voor de schandalige omgang met vrouwen in de Arabische staten, hoe beter.