Hij maakte deel uit van ons leven, beweerde Eva Jinek stellig. We zouden allemaal steeds geweten hebben wat we ’s avonds om zeven uur gingen doen. Deze verwijzing van de talkshowhost naar de impact van haar collega Matthijs van Nieuwkerk en diens programma De Wereld Draait Door (DWDD) getuigt van een ernstige blikvernauwing in televisieland, schrijft Gerry van der List.
Inderdaad: DWDD is een langdurige kijkcijferhit en dat valt voor een bijzonder groot deel op het conto te schrijven van de verbaal vlotte, innemende en slimme presentator. Kijkers van het eerste uur herinneren zich wellicht nog dat Francisco van Jole het programma mocht presenteren en hoe tenenkrommend slecht de linkse ideoloog dat deed. Toch keken heel veel Nederlanders zelden of nooit naar de Van Nieuwkerk-show. Voor hen vormde vorige week de aankondiging van het naderende eind geen drama.
Elsevier Weekblad-redacteur Gerry van der List zit graag en vaak voor de tv. Wekelijks doet hij verslag van zijn kijkervaringen.
Boekverkoperspanel in DWDD leidde tot venijnige kritiek
Een enkeling stak zelfs de vlag uit. Arie Storm bijvoorbeeld toonde zich op Twitter erg verheugd. De schrijver oefende vorig jaar in zijn geestige, heerlijk ongenuanceerde pamflet Het horrortheater van de Nederlandse literatuur al venijnige kritiek uit op het boekverkoperspanel in DWDD (‘een van de verschrikkelijkste programma’s die ik ken’). Dit gezelschap, schreef Storm, prijst maandelijks met ademstokkende clichés middelmatige boeken aan die het de dag erna in de eigen winkel verkoopt. Onvoorstelbaar dat dit allemaal zomaar werd uitgezonden.
Deze tirade sloot aan bij een breder levend ongenoegen over de behandeling van cultuur in DWDD. De gesprekjes zouden toch wel erg aan de oppervlakkige kant zijn. Van echte verdieping was geen sprake.
DWDD bracht de sandwichformule goed in praktijk
Dat kan zijn. Daar staat tegenover dat DWDD een heel geslaagd voorbeeld was van de zogeheten sandwichformule. Luchtige thema’s werden afgewisseld met aandacht voor hogere cultuur waarmee een groot deel van de ruim één miljoen vaste kijkers anders nauwelijks in aanraking kwam. Zo kon je ineens een lofzang horen op de componist Felix Mendelssohn of gregoriaans gezang. Van Nieuwkerk gaf verder interessante schrijvers een platform en droeg bij aan de popularisering van wetenschap, onder meer door een serie colleges met prominente geleerden op te zetten.
Aanstekelijk enthousiasme
Zo verspreidde hij kennis en cultuur onder de massa volgens de oude socialistische idealen van de VARA. Van Nieuwkerk was met zijn aanstekelijke enthousiasme bij tijd en wijle een echte volksverheffer die kijkers kon boeien en verrassen met Hoge Kunst en Waardevolle Wijsheid.
De mislukte presentator Francisco van Jole heeft inmiddels laten weten dat de opvolger van DWDD een stuk linkser moet worden en geen rechtse types als Sywert van Lienden en Thierry Baudet aan het woord moet laten. Verontrustend vaak valt de naam Margriet van der Linden als mogelijke presentator van een nieuw praatprogramma na het avondeten. Het is duidelijk: het vertrek van Matthijs van Nieuwkerk valt om allerlei redenen te betreuren.