De lidstaten van de Europese Unie bereikten vandaag geen overeenstemming over het nog eens vijf jaar toestaan van glyfosaat. Veertien landen stemden tegen, waaronder België, Luxemburg en Frankrijk. Negen landen, waaronder Nederland, steunden het voorstel voor vijf jaar wel.
Maar het bestrijdingsmiddel gaat mogelijk in december alsnog definitief in de ban. Dat zou een nederlaag zijn voor voorstanders van een rationeel debat over bestrijdingsmiddelen. De tegenstanders van glyfosaat wakkerden ongefundeerde angsten aan, en winkelden selectief in de wetenschap.
Glyfosaat bleek afgelopen jaren de ideale totem voor ‘groene’ activisten. Een bestrijdingsmiddel dat onkruid doodt, geproduceerd door een internationaal chemieconcern en gebruikt in de hoogproductieve landbouw. Een vuist maken tegen chemie, landbouw én het kapitalisme, dat was onweerstaanbaar.
Geen bewijs
De tegencampagne ging de echte dilemma’s uit de weg en gebruikte de wetenschappelijke rapporten over glyfosaat selectief. Talloze malen werd bijvoorbeeld de claim herhaald dat glyfosaat kanker veroorzaakt, terwijl stevig bewijs daarvoor ontbreekt. Daarbij zij aangetekend dat ook agrochemieconcern Monsanto de nodige streken uithaalde.
Het is echt niet zo dat glyfosaat, en andere bestrijdingsmiddelen, boven twijfel verheven zijn. Er zijn terechte zorgen of ze een rol spelen in het teruglopen van het aantal insecten. Maar het zou verkeerd zijn de grote voordelen uit het oog te verliezen: de landbouw kan dankzij bestrijdingsmiddelen efficiënt veel voedsel per hectare produceren. Het is maar de vraag of alternatieven deze rol kunnen overnemen.
Een afscheid van glyfosaat zou de schadelijkste impulsen van de milieubeweging belonen: de onrealistische hang naar absolute veiligheid, die er nu al toe leidt dat (nieuwe) technologieën als genetische manipulatie van gewassen uit voorzorg aan banden worden gelegd. En het simplistische idee dat een snelle overgang naar biologische landbouw de oplossing is voor alle problemen in de voedselvoorziening.