De toon maakt de muziek en bij de voormalige middenpartij D66 is die toon de laatste tijd arrogant, verbeten en hoogst onaangenaam. Maar als niemand nog D66-bestuurders wil, is er altijd nog de Biblebelt, schrijft Roelof Bouwman.
In alle provincies is nu min of meer duidelijk welke kant het op gaat met de formatie van de Gedeputeerde Staten. BBB zit overal aan de onderhandelingstafel. Logisch, zou je kunnen zeggen, want BBB was op 15 maart de grote winnaar van de Statenverkiezingen en is in alle twaalf provincies de grootste partij.
D66 daarentegen staat vooralsnog overal buitenspel. Dat kan niet alleen verklaard worden door de verkiezingsuitslag die de partij boekte. Zeker, D66 leed verlies: min 1,5 procent vergeleken met de Statenverkiezingen van 2019. Maar CDA (min 4,5 procent), VVD (min 2,8) en GroenLinks (min 1,6) deden het nog slechter en zitten in veel of zelfs de meeste provincies wél aan de onderhandelingstafel. In vier provincies geldt dat ook voor de SGP, hoewel de staatkundig gereformeerden op 15 maart maar half zoveel Statenzetels veroverden als D66.
De twaalf provincielijsttrekkers van D66 kondigden begin maart een blokkade aan tegen BBB. Terugkijkend lijkt dat het begin te zijn geweest van het bestuurlijke isolement. Maar er zijn ook diepere oorzaken.
Bestuurlijk isolement D66 komt niet alleen door uitsluiting BBB
Het is op deze plek eerder gezegd: de voormalige middenpartij D66 is een extremistisch gezelschap geworden. Wat betreft de belangrijkste politieke thema’s van onze tijd bevindt de partij zich aan het uiteinde van het politieke spectrum: klimaatmaatregelen zijn nooit te duur, immigratie is nooit te omvangrijk en de Europese Unie is nooit te machtig. Dat ben je niet per definitie de meest geliefde onderhandelingspartner.
Maar ook dat is nog niet het hele verhaal. Want politiek gaat niet over alleen inhoud, maar ook over stijl. De laatste jaren is er op dat punt veel veranderd bij D66. De kille hooghartigheid en het vertoon van morele superioriteit die het handelsmerk van Sigrid Kaag zijn geworden, staan haaks op de reputatie van vroegere partijleiders. Hans van Mierlo was een sympathieke, twijfelende intellectueel. Jan Terlouw een vriendelijke kinderboekenschrijver annex ideale schoonzoon. Els Borst een onkreukbare, beschaafde dame die bekendstond als de ‘oermoeder’ van haar partij.
Welke D66’er maakt nog warme gevoelens los bij buitenwacht?
Welk D66-kopstuk maakt in 2023 nog warme gevoelens los bij de buitenwacht? Zeker niet Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot, een verkrampte fanaticus van het type dat vroeger in de omgeving van Van Mierlo, Terlouw of Borst absoluut niet werd geduld. ‘Sympathieke gozer dit. Zo enthousiasmeer je mensen voor positieve politiek!’ twitterde oud-PvdA-leider Lodewijk Asscher vorige week, nadat Friese sociaaldemocraten door De Groot waren uitgemaakt voor baantjesjagers omdat ze bereid zijn tot compromissen over de stikstofreductie. De toon maakt de muziek en bij D66 is die toon de laatste tijd arrogant, verbeten en hoogst onaangenaam.
Lees verder onder de tweet
Sympathieke gozer dit. Zo enthousiasmeer je mensen voor positieve politiek! https://t.co/nFvOdxk8Rj
— Lodewijk Asscher (@LodewijkA) April 22, 2023
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Uitzichtloos is de situatie overigens niet. Wel moeten we daarvoor naar Nunspeet. In deze orthodox-protestantse Biblebelt-gemeente op de Veluwe werd D66 op 15 maart de tiende partij met welgeteld 2,2 procent van de stemmen. Zoals gebruikelijk ging de voorkeur van de meeste Nunspeters uit naar de SGP.
Burgemeester Nunspeet komt van D66, daar de tiende partij
Toch werd D66-sollicitant Céline Blom onlangs door de gemeenteraad – waar D66 bij gebrek aan achterban schittert door afwezigheid – voorgedragen voor benoeming tot burgemeester van Nunspeet, als opvolgster van SGP’er Breunis van de Weerd.
Over de verwikkelingen die tot deze hoogst curieuze voordracht hebben geleid – Blom trok in het verleden regelmatig van leer tegen ‘het verstikkende SGP-klimaat’ op de Veluwe – is volgens sommige betrokkenen een bloedstollende streekroman te schrijven. Maar wat kan het schelen? Voor de partij van Sigrid Kaag gloort er hoop. Als niemand nog D66-bestuurders wil, is er altijd nog de Biblebelt.