Niemand wordt beter van struisvogeldenken, ook de boeren niet

Minister weg, mestuitzondering weg (op termijn) en dan ook nog een bom onder de hoop dat innovatie de ‘stikstofcrisis’ oplost. Het was een pittige week voor de landbouwsector en het zal niet de laatste zijn. Toch is er ook iets gewonnen, schrijft Gertjan van Schoonhoven.

Hoe pijnlijk ook voor individuele personen als de minister en betrokken boeren, voor de lange termijn was het ook nodig en nuttig wat er afgelopen week allemaal is gebeurd. Er zijn obstakels geruimd die een helder zicht in de weg stonden. Voor de lange termijn is dat een goede ontwikkeling. Duidelijkheid. Vluchten kan niet meer.

Het grootste obstakel was natuurlijk de minister zelf. Henk Staghouwer – misschien wel de grootste politieke miscast sinds Philomena Bijlhout – wist toen hij namens de ChristenUnie minister van Landbouw werd, precies wat er van hem werd verwacht en wat hem te wachten stond. Duidelijkheid scheppen over de toekomst van de Nederlandse landbouw, de boeren bij de hand nemen in die voor hen soms pijnlijke transitie. Hoe, hoefde hij niet eens zelf te verzinnen. Maar hij leverde niet. Niet in eerste instantie, en wat écht beschamend is: óók niet in tweede instantie.

Maatschappelijk oproer net zozeer schuld van Staghouwer

Terecht kreeg minister Christianne van der Wal (VVD) in juni veel kritiek voor haar discutabele stikstofkaartje. Maar het maatschappelijke oproer van de afgelopen maanden komt minstens zozeer op het conto van Staghouwer. Hij had – als hij net als Van der Wal zijn werk had gedaan – een leidsman voor ‘zijn’ boeren in moeilijke tijden kunnen zijn. Hij was het niet. Als een struisvogel stak hij zijn hoofd in het raaigras en bleef dat doen.