D66-leider Sigrid Kaag wekte veel beroering met de HJ Schoo-lezing van EW die ze maandag 6 september hield. Dat kwam vooral door haar kritiek op VVD-leider Mark Rutte. Maar er is nog wel wat meer te zeggen over haar tekst. Bijvoorbeeld over de inhoudelijke punten die ze maakte. EW-redacteuren Carla Joosten, René van Rijckevorsel en Gertjan van Schoonhoven becommentariëren de hoofdbestanddelen van haar speech.
Wat zei Kaag over het klimaat en wat kan daar tegenover worden gesteld?
Kaag: ‘In ons eigen land, ver onder de zeespiegel, wordt dat [verantwoordelijkheid voor de planeet] diep gevoeld. Volgens een Nederlandse onderzoeker kan de stijging van de zeespiegel in onze levenstijd nog de Wadden verzwelgen. Zoals het mythische Atlantis werd opgeslokt door de zee zouden onze eilanden verdwijnen door ons eigen toedoen.’
De HJ Schoo-lezing De roeping van mijn generatie. Wat vrij zijn van ons vraagt is in boekvorm te bestellen via onze webshop. Bestellen kan hier
EW: Na de boeren jaagt D66 nu ook alle bewoners van de Waddeneilanden de stuipen op het lijf. Toch is het dubieus wat de zelfverklaarde ‘klimaatalarmist’ Sigrid Kaag hier beweert. Vermoedelijk verwijst ze naar een bericht in het AD van 11 augustus met de alarmerende kop: ‘Wadden zouden zomaar kunnen verdwijnen: dit staat Nederlandse klimaat te wachten’. Dat laat Nederlandse onderzoekers aan het woord over het laatste rapport van het IPCC-klimaatpanel van de VN. Maar van het verdwijnen van de Wadden ‘in onze levenstijd’ is in het artikel geen sprake. Het gaat om de ‘zwartste scenario’s’ op langere termijn, die bovendien veronderstellen dat er geen maatregelen worden genomen.
Niet dat er niks aan de hand is in het Waddengebied. Op langere termijn wordt het bedreigd door ‘verdrinking’, door zowel zeespiegelstijging als bodemdaling. Anders dan mondiaal is een versnelling van de zeespiegelstijging in het gebied nog niet vastgesteld. Maar dat kan op termijn veranderen als de ijskap op Antarctica harder gaat smelten, aldus een recent rapport van de Waddenacademie. ‘De scenario’s voor de langere termijn, vanaf circa 2050, blijven daarom reden voor waakzaamheid.’ Kortom: voorlopig loopt het niet zo’n vaart met dat Atlantis-scenario, tijd genoeg voor maatregelen.
Kaag: ‘Natuurlijk is er politieke weerstand. Maar ik zie een patroon. Eerst ontkenden velen de klimaatverandering. Toen dat niet meer houdbaar bleek, veranderde het verhaal. De invloed van de mens zou niet vast staan. En nu we weten dat dit ook onwetenschappelijke onzin is, verandert het narratief opnieuw. ‘Haalbaar en betaalbaar’ is het nieuwe argument om niets te doen.’
EW: Ook dit is een vreemde bewering. Weet Kaag (of haar speechschrijvers) wel waar ze het over heeft? ‘Haalbaar en betaalbaar’ is gewoon het principiële uitgangspunt van het in 2019 gesloten Klimaatakkoord. ‘Uitgangspunt van het Klimaatakkoord is dat de stappen naar minder CO2-uitstoot voor iedereen haalbaar en betaalbaar zijn. Daarom ontziet het kabinet de huishoudportemonnee zoveel mogelijk. En zorgt het kabinet voor een eerlijke verdeling van lasten tussen burgers en bedrijven. Daarnaast neemt Nederland de tijd: maatregelen worden stap voor stap genomen.’ Zo luidde destijds de officiële tekst. ‘Haalbaar en betaalbaar’ is sindsdien hét credo waarmee alle overheden en alle andere betrokken instanties werken in de energietransitie die het Nederlandse landschap zo ingrijpend aan het veranderen is. ‘Haalbaar en betaalbaar’ is dus als argument niet ‘nieuw’. En een argument om ‘niets te doen’ is het al helemaal niet. Integendeel juist.
Kijk hier de hele lezing terug (tekst gaat verder onder de video):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Wat zei Kaag over migratie en wat kan daar tegenover worden gesteld?
De migratie-paragraaf in Kaags Schoo-lezing was een beetje een allegaartje. Sterk en behartigenswaardig was haar pleidooi voor ‘beheersing’, voor ‘grip op migratie’, zoals ze zei.
Kaag: ‘Een blik op het heden leert dat we ons te summier en te pover voorbereiden op de impact die migratie direct en lokaal kan hebben. Als jouw dorp of stad door de jaren heen veel nieuwe mensen ontvangt – uit de EU of daarbuiten – zonder dat er is voorzien in nieuwe scholen, ziekenhuizen en woningen, kan je terecht stellen dat er niet genoeg aan jou is gedacht. Dat jij in je eigen vrijheid om te leven wordt beperkt.’
Kaag: ‘We kunnen de voordelen van migratie alleen benutten als we migratie beheersen. Als we ons erop voorbereiden. We kunnen niet wachten op de volgende volkstelling om de sociale infrastructuur op orde te brengen. We moeten leren dit te doen nog vóórdat mensen in beweging komen. Alleen dan kunnen we zeggen de realiteit van migratie eerlijk onder ogen te komen.’
EW: Hier is geen speld tussen te krijgen. De Syrische asielcrisis van 2015 en het volstrekt vastgelopen asielstelsel van Nederland bewijzen Kaags gelijk, net als de chaotische gang van zaken de afgelopen weken in het Afghanistan-dossier. Het is ook wat veel Nederlanders willen: controle over de immigratie. Maar hoe die ‘grip’ er dan zou moeten uitzien, daarover bleef Kaag vaag. Wil ze naar een ‘Canadees’ model met quota voor buitenlandse arbeidskrachten, studenten en vluchtelingen? Ook na afloop van de lezing werd niet duidelijk wat Kaag precies wil.
Twijfelachtiger waren haar stellige beweringen over de positieve kanten van migratie, zowel economisch als cultureel.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?