Bezorgde burgers worden in het migratiedebat nog steeds niet serieus genomen. Geweld en bedreigingen zijn verwerpelijk, wanhoop is dat zeker niet.
De emoties lopen hoog op in het asieldebat. Auto’s worden in brand gestoken. Kogelbrieven worden verstuurd. Hooligans verstoren bijeenkomsten. Ik heb hiervoor gewaarschuwd: discussieer rationeel, niet emotioneel.
Emoties zijn geen goede raadgevers voor een wezenlijke zaak als het migratievraagstuk. Het gaat hier niet alleen om het asielvraagstuk, maar ook om het migratievraagstuk. Daarom schrijf ik steeds over de migratiecrisis.
De emoties zijn er nu eenmaal. Bestuurders en de elite moeten zich verdiepen in de emoties van mensen die zich hevig verzetten tegen de opvang van migranten.
Geen begrip
Voor geweldplegers en bedreigers heb ik geen begrip. Op deze mensen moet het hele veiligheidsregime worden afgestemd.
Nee, ik heb het over de gewone mensen, de meerderheid van de tegenstanders. Het zijn gewone, bezorgde burgers. Weinigen stellen de vraag waar die emoties vandaan komen. Waarom vertrouwt een deel van de bevolking haar bestuurders niet?
Ik hoop dat het iedereen met mij eens is dat die bezorgde burgers geen racisten of xenofoben zijn. Ze haten vreemdelingen niet. Waarschijnlijk zijn ze persoonlijk bereid om een individuele migrant te helpen.
Racist
Wie het met mij volledig oneens is, suggereert dat een grote meerderheid van de Nederlanders racist en xenofoob is. Dan leven we in een buitengewoon onprettig land. Dat is gelukkig niet het geval.
De emoties hebben niet alleen betrekking op de opvang van deze groep van migranten, bestaande uit onder anderen oorlogsontheemden en asielzoekers. De emoties zijn het resultaat van een opeenhoping van ervaringen en meningen.
Integratie
Die meningen noch de individuele ervaringen van burgers worden op dit gebied serieus genomen. Ik zal een paar elementen benoemen die nauw samenhangen met deze emoties.
De integratie van de bestaande groepen migranten en nieuwe Nederlanders staat al ruim twee decennia ter discussie. In 2007 liet de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR) een rapport samenstellen over het integratiedebat in Nederland. Het kreeg de titel In debat over Nederland.
De media werd op selectieve wijze onderzocht. Eigenlijk wilden de samenstellers van het rapport aantonen dat alles de schuld is van de critici van de multiculturele samenleving. De opiniemakers, vooral de critici van het multiculturalisme, hebben het gedaan.
Selectief
Zulke rapporten missen precieze afbakening van begrippen, en kennen niet zelden selectieve dan wel onjuiste samenvattingen van feiten. Dat is het niveau waarop de WRR functioneert.
Het niveau van politici was echter niet veel beter dan dat van de WRR-rapportjes. Politici zijn moedig en barsten van ideeën als de verkiezingen naderen. Daarna weten ze niet meer waarover ze hun gloedvolle toespraken hebben gehouden.
Dergelijke politici beschadigen de democratie en de beschaving meer dan al die hooligans die bijeenkomsten verstoren. Ook de gesubsidieerde media, vooral de publieke omroep, keken neer op de kritische meningen over de multiculturele samenleving.
Onder deze omstandigheden zakt het vertrouwen van de burgers in politici en hun intenties bij het vreemdelingendebat.
Terrorisme
In het islamdebat ging niet anders. Ook hier worden de zorgen van de burgers niet serieus genomen. Burgers zagen twee ernstige bedreigingen voor de vrije samenleving en de wijze waarop we in dit land leven.
In de eerste plaats maken velen zich zorgen om het islamitische terrorisme. De terroristen en hun sympathisanten vormen een serieuze bedreiging voor de vrije samenleving.
Maar elke keer als een radicale imam of een andere radicale figuur werd uitgenodigd, ontstonden hevige discussies, zonder consequenties. Velen verscholen zich achter de wet: we kunnen niets doen – terwijl politici worden gekozen om een einde te maken aan gevaren en wantoestanden.
Salafisme
Het tweede element van het islamdebat – de verspreiding van het salafisme en het islamisme in Nederland – werd ook niet serieus genomen door bestuurders.
Het ging hier niet alleen om terrorisme, maar vooral ook om de groei van de islamitische intolerantie in de samenleving. Weer zagen mensen politici zonder duidelijk verhaal.
Ook op het gebied van de economische en sociale participatie van migranten werden tegengeluiden niet geduld. Iedereen moest geloven dat migranten de Nederlandse economie vooruit helpen. Dit sprookje mocht niet tegen worden gesproken.
Ongeloofwaardig
Deze mythologische benadering verdraagt zich nauwelijks met de realiteit. Maar ook hier waren politici niet bereid om de waarheid tegemoet te treden. Op al deze terreinen verloren politici stukje bij beetje hun geloofwaardigheid.
Burgers worden wanhopig van het gedrag van hun eigen politici. En wanhopige mensen worden emotioneel. En dat is inderdaad niet goed. De oorzaken van de maatschappelijke emoties, daar gaat het om.