Vrijheid van meningsuiting of belediging? Het Openbaar Ministerie (OM) eist dat een journalist die het cultuurbeleid van een wethouder vergeleek met dat van de nazi’s een boete opgelegd krijgt.
Toen cultuurwethouder in Alkmaar Anjo van de Ven eind 2013 definitief een streep zette door een groot cultuurproject schoot dat journalist André Hoogeboom in het verkeerde keelgat.
Nazi-toestanden
Op zijn cultuurblog Go!72 schreef hij dat het op het gemeentehuis begon ‘te ruiken naar nazi-toestanden’. ‘De cultuurwethouder Anjo van de Ven wil namelijk alleen kunst van vroeger. Dit doet denken aan de entartete kunst in Hitler-Duitsland,’ schreef Hoogeboom.
De partij van Van de Ven, de Onafhankelijke Partij Alkmaar (OPA) vergeleek Hoogeboom met de Nederlandsche Kultuurkamer, een door de nazi’s opgericht instituut waar beoefenaars van creatieve beroepen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten melden.
Aangifte
Van de Ven deed daarop aangifte tegen Hoogeboom. De wethouder werd daarbij gesteund door burgemeester Piet Bruinooge (CDA) die als getuige optreedt in het proces dat het OM tegen de journalist begon. Hoogeboom verwijderde zijn blog vanwege de ontstane commotie, maar het OM zette de zaak door.
Bij de inhoudelijk zitting maakte het OM maandag de eis tegen de journalist bekend: een boete van 750 euro en een voorwaardelijke werkstraf van 40 uur. Volgens de advocaat van Hoogeboom, Babur Beg, is in deze zaak de vrijheid van meningsuiting in het geding. ‘Niet mijn cliënt, maar de vrijheid van meningsuiting staat hier terecht. Wees wijs, wees magistratelijk,’ zei hij eerder in het proces.
OM wil boete en werkstraf journalist https://t.co/qMuy4EtjJn #onbegrijpelijk columnist verdient ruimte, geen werkstraf!
— thomas bruning (@thomasbruning) March 9, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Onnodig grievend
Het OM erkent dat het belang van het maatschappelijk debat en het recht op vrijheid van meningsuiting zwaar wegen. Ook erkent het OM dat politici ‘een dikke huid moeten hebben’. ‘Maar het OM meent dat de manier waarop kritiek wordt geuit in dit geval disproportioneel is en onnodig grievend.’
Ook zegt justitie dat de journalist ook zonder de vergelijking zijn punt had kunnen maken: ‘De nazi’s achtten groepen mensen zo minderwaardig dat ze vermoord moesten worden. Iemand er zomaar van beschuldigen dat zij een racistisch en discriminerend gedachtegoed aanhangen staat in geen verhouding tot datgene wat de journalist zegt aan te willen kaarten, slecht kunstbeleid. Het OM vindt de uitingen niet relevant voor de boodschap die de journalist wilde uitdragen en zij dienen geen maatschappelijk belang. Ook zonder de uitingen had hij het artikel kunnen publiceren.’
Wilders
De vervolging is opvallend omdat vergelijkingen met Adolf Hitler en nazi’s, hoewel ze worden beschouwd als een zwaktebod, geregeld voorkomen in publieke discussies. Zo is PVV-leider Geert Wilders meerdere keren met Hitler vergeleken.
Thomas Bruning, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, begrijpt niets van de beslissing van het OM. ‘Columnist verdient ruimte, geen werkstraf!’ laat hij weten op Twitter.
Maar het OM zegt in deze zaak ‘zorgvuldig’ tot een beslissing te zijn gekomen. De zaak is besproken tot en met de hoogste OM-baas toe. De rechtbank in Noord-Holland doet over twee weken uitspraak in de zaak.