Een EO-reportage over Oude Pekela maakt de inwoners boos. Inderdaad, Pekela krijgt de laagste score op de Elsevier-lijst van Beste Gemeenten, maar de EO gaf wel erg selectief een ‘gezicht aan de statistieken’.
Door Arthur van Leeuwen en Ruud Deijkers
Zouden er dan helemaal geen ‘Pekelders’ zijn met een baan? Die niet sjoemelen met uitkeringen, zwart werken of wiet op zolder kweken? Je zou het bijna denken na de EO-reportage ‘Zes maanden in het armste dorp van Nederland’ afgelopen zaterdag. Op de NPO-website verlekkerd aangekondigd als dorp dat ‘volgens veel Nederlanders bekend staat om armoede, inteelt en werkloosheid.’
Beste Gemeenten
Volgens de makers Jos de Jager en Hans van der Steeg is de reportage gebaseerd op CBS-cijfers en de Elsevier-lijst van Beste gemeenten. In 2014 eindigde Pekela inderdaad op de laatste plaats: nummer 403.
En nee, die cijfers geven geen al te vrolijk beeld: in vergelijking met andere gemeenten zijn de voorzieningen er mager, is het percentage uitkeringstrekkers hoog en is het percentage hoge inkomens juist laag, er is veel criminaliteit – en toch, de ervaring van overlast ligt op het landelijk gemiddelde, evenals de verkeersveiligheid. En voor wie van het Groninger land houdt: Pekela haalt de hoogste score voor rust en ruimte.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Hilarisch
Toen Pekela eerder onderaan eindigde had GeenStijl aan één middag voldoende om het slechtste – en doelbewust meest hilarisch sociaal zwakke – van Pekela op de buis te toveren, de EO-mannen huurden voor een half jaar een huisje. Op zoek naar een diepere verklaring.
Die kwam er niet. Ze gaven een wel erg selectief ‘gezicht aan de statistieken’, zoals het in de eigen aftiteling heet. De ophef nu, zowel in als buiten Pekela, is voorstelbaar. Ze vestigden zich op de Rozenhof, waar voornamelijk werklozen, bijstandstrekkers, WAO’ers en Wajongers lijken te wonen. Ze maakten een rondje en volgden er een paar. In dik aangezette beelden van mensen die op een zijspoor zijn beland – ergens tussen berusting en niet-willen. Met ‘lekkere’ quotes van Pekelders die niet meer willen werken en ’s morgens vroeg aan het bier gaan.
Doet pijn
Daarmee was het lot van Pekela getekend. En dat, zegt de burgemeester terecht, ‘doet pijn.’ Terwijl Oude Pekela uit meer dan de Rozenhof alleen bestaat, en Oude Pekela met 8.000 inwoners ook niet heel Pekela (12.706 in 2014) is. Die keuze voor Oude Pekela is daarbij des te navranter vanwege een geruchtmakende zeden-affaire in de jaren ’80 – nooit opgelost of aangetoond, maar voor eeuwig door de inwoners ervaren als smet.
Verder kreeg de kijker niets van Pekela te zien, meer verklarende oorzaken dan de teloorgang van de strokarton-industrie en een omfloerste hint van een sociaal werkster dat het om overerfbare sociale zwakte gaat, kwam er niet.
Fair
De invulling van cijfers over armoede, criminaliteit en werkloosheid met levende mensen is voor rekening van de EO-documentairemakers.
Doel van Elseviers Beste Gemeenten is juist altijd geweest om inwoners – dus ook Pekelders – en bestuurders een brede en faire vergelijking van de sterke en zwakke punten van alle gemeenten te laten zien. Gemeten over 101 indicatoren, en gebaseerd op even harde als van sentimenten of dubieuze bedoelingen ontdane cijfers.