Plichtmatig Nieuwsuurdebat heeft venijnige staart

23 februari 2015Leestijd: 3 minuten
'ANP'

De ‘lijsttrekkers’ van de Eerste Kamerfracties etaleerden in het Nieuwsuurdebat hoofdzakelijk in het nazeggen van de standpunten van hun collega’s in de Tweede Kamer. Pas op het einde kreeg het debat een venijnige wending.

Acht leiders in de Eerste Kamer mochten in het eerste debat in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen hun standpunten verdedigen. Die standpunten zijn van belang omdat de kiezer moet weten welke plannen door de Eerste Kamerfracties worden gesteund.

Islam

Maar voor echt grote verrassingen kwamen de kijkers van het debat in de Eerste Kamer niet te staan.

Bij het eerste debat, over de islam, echoden de fractievoorzitters vooral de standpunten van hun partijen in de Tweede Kamer.

PVV-fractievoorzitter Marjolein Faber-Van de Klashorst was daarin het meest uitgesproken. ‘De islam, daar moeten we gewoon vanaf,’ zei Faber. ‘Het probleem zijn niet de moslims, maar de islam. En de moslims staan onder invloed van de islam’.

Hiermee distantieerde zij zich van de andere fractievoorzitters. Tineke Strik van GroenLinks zei dat de problemen in de kern moet worden gepakt: de sociaaleconomische problemen oplossen zodat jonge moslims niet het pad van de radicalisering kiezen. Faber zei daarop dat ‘theedrinken echt niet gaat helpen’.

Zorg

In het debat over de zorg nam SP-leider Tiny Kox het meest extreme standpunt in. Waar PvdA en VVD uiteraard het kabinetsbeleid verdedigden, hakte Kox er vol in. Volgens de SP gaat het kabinet door met marktwerking in de zorg, ‘terwijl niemand dat nog wil’. Hij verweet zijn collega’s dat ze niet ‘buiten de zaal’ kwamen om de problemen in de zorg te aanschouwen.

Zijn PvdA-collega Marleen Barth zei dat Kox blijkbaar nog steeds denkt dat er ‘onbeperkt geld kan worden bijgedrukt’ om de stijgende zorgkosten te kunnen betalen. ‘De zorg moet geen piramidespel zijn waarin de jongeren van nu niet zeker weten of ze over veertig jaar nog wel de zorg kunnen krijgen die ze dan nodig hebben,’ zei Barth.

Windmolens

Ook over de windmolens waren de standpunten van de fractievoorzitters niet verrassend te noemen.

GroenLinks wil vol inzetten op de windmolens, het CDA wil ‘niet alle ballen’ op de windmolens gooien, de ChristenUnie wil meer draagvlak creëren, terwijl de PVV wil ‘stoppen met de groene gekte’.

Werkgelegenheid

Toen er over de werkgelegenheid werd gedebatteerd, werd duidelijk dat steunpartij D66 kritischer is geworden op de VVD en de PvdA.

VVD-fractievoorzitter Loek Hermans zegt het huidige kabinetsbeleid door te willen zetten in de hoop dat er straks ruimte is voor lastenverlichting. Maar D66-leider Thom de Graaf wil dat er onmiddellijk werk wordt gemaakt van het verlagen van de belasting op werken zodat er meer banen komen. ‘De regeringspartijen VVD en PvdA staan als twee sumoworstelaars tegenover elkaar: er is veel kracht maar weinig beweging,’ zei De Graaf. Het kabinet moet ‘niet op z’n handen zitten’ en zorgen voor lagere lasten op arbeid, zei De Graaf. Om dat mogelijk te maken zou het kabinet de stijging van de rijksuitgaven moeten beperken, bijvoorbeeld door de ambtenarensalarissen twee jaar op de nullijn te zetten.

De SP wil vol inzetten op ‘investeren, lonen verhogen en bonussen afschaffen’. De PvdA wil doorgaan met het creëren van ‘goede en eerlijke banen’.

Venijn

Op het einde van het debat werd de sfeer zowaar venijnig toen uit peilingen bleek dat de huidige meerderheid in de Eerste Kamer na de verkiezingen waarschijnlijk zal verdwijnen. D66 en CDA hielden in het midden of zij het kabinet zouden blijven steunen. ‘Goede voorstellen steunen wij, slechte voorstellen niet,’ zei Elco Brinkman van CDA. D66-leider De Graaf gebruikte vergelijkbare bewoordingen.

Toen Faber zei dat de PVV ‘niemand uitsluit’ zei Kox dat de PVV toch wel alle moslims uitsluit. Faber reageerde daarop dat Kox moslims en de islam door de war haalt.

Het debat van Nieuwsuur was de eerste in een reeks in aanloop naar de verkiezingen van de Provinciale Staten op 18 maart. Over de thema’s bij de provincies werd tijdens het debat met geen woord gesproken.