Mart de Kruif: ‘Oorlog is een wetenschap en een kunst’

Luitenant-generaal buiten dienst Mart de Kruif zwaaide in 2016 af als baas van de Koninklijke Landmacht. Pas in 2022 werd hij een bekende Nederlander door zijn deskundige televisiecommentaren over de oorlog in Oekraïne. ‘Diepte-analyse,’ zegt hij. De Kruif zit heus niet elke ochtend CNN en BBC te kijken, om hun verslagen over de gebeurtenissen nog eens dunnetjes over te doen tegenover Nederlandse media. Hij plaatst de feiten liever in een groter geheel. ‘Bandbreedte vergroten,’ noemt hij dat.

De Kruif was weliswaar nooit Commandant der Strijdkrachten, maar als commandant van de geallieerde troepen in Zuid-Afghanistan was hij van 2008 tot 2009 vanuit Kandahar wel verantwoordelijk voor 45.000 militairen.

‘Zo’n ervaring geeft je besef van ruimte en tijd. In een oorlog jaag je een brigade echt niet in een middagje over een terrein richting front. Het gaat om zulke aantallen voertuigen, dat je minstens een halve dag nodig hebt om be­weging te krijgen. Alles wat je ziet, werd dagen of weken tevoren georganiseerd. Geen instantbeslissing. De actualiteit van de oorlog is een combinatie van planning en incidenten.’

Om te voorspellen, observeert hij de logistieke processen. Toen drie weken geleden in Zuid-Rusland de muiterij van de Wagnergroep begon, keek menigeen naar de opmars van Jevgeni Prigozjins huurlingen naar Moskou. De Kruif hield iets anders in de gaten: ‘Hoeveel apparatsjiks vertrokken in allerijl uit Moskou?’ Voor het regime van Vladimir Poetin was dat een groter risico. Diens handlangers vluchtten bij bosjes naar het buitenland, maar de meesten bleven en de Russische leider overleefde.