Hoe de Oekraïne-oorlog ook wordt uitgevochten met cyberwapens

Computercriminelen zijn zich razendsnel aan het profes­sionaliseren. De onervaren ‘scriptkiddies’ van een paar jaar terug gebruiken inmiddels dezelfde digitale technieken als geheime diensten. Criminele bendes voorzien de hackers van ‘RaaS’-software (Ransomware as a Service) en strijken een vast percentage op van de losgeldbetalingen. Jaarlijks perst deze criminele ‘bedrijfstak’ zeker 2 miljard euro uit het internationale bedrijfsleven.

Bedrijven proberen elk voor zich hun hachje te redden. In de raden van bestuur zit tegenwoordig naast de CEO (Chief Executive Officer), de CFO (Chief Financial Officer) en de CIO (Chief Information Officer) ook een CISO (Chief Information Security Officer). Die laatste leidt de antihack-inspanningen. Meestal wil het bedrijf een net iets betere dataprotectie hebben dan gemiddeld. Als jouw onderneming net iets minder kwetsbaar is, pakken de hackers een ander en ga jij vrijuit.

Onderdeel van geopolitieke strijd

Rationele gedachte, maar de Oekraïne-oorlog maakte alles anders. ‘We staan tegenover een gezichtsloze vijand,’ zegt Juhani Hintikka (57), topman van WithSecure, een Finse databeveiliger. Hacken is deel geworden van de geopolitieke strijd. Criminele groepen zijn vaak onderhorig aan de Russische, Noord-Koreaanse of Chinese geheime diensten.

Welkom in ‘de eerste cyber-wereldoorlog’, zegt Victor Zhora, hoofd van de Oekraïense cyberbeveiliging: ‘Moskou veroorzaakt in mijn land meer vernietiging met conventionele wapens dan met cyberwapens. Maar cyber speelt wel een ondersteunende rol. We zien dat hackers worden ingezet om burgerslachtoffers te maken of om de schade van een aanval te vergroten’ (zie ‘Een cyberoorlog kent geen grenzen’ ).