Van oudsher is ‘graanrepubliek’ Groningen een liberaal bolwerk. Maar in Oost-Groningen zijn VVD’ers bezorgd over de komende Statenverkiezingen, ontdekt Gertjan van Schoonhoven.
Op de hoogte blijven van de laatste verhalen, achtergronden en opinies van de redactie van EW?
Meld u dan nu aan voor onze nieuwsbrieven.
Tijdens een korte rondleiding door het Provinciehuis staat Erik Jan Bennema (46) stil bij vier historische reliëfkaarten van wat nu de provincie Groningen is. Die wil de fractievoorzitter van de VVD in de Provinciale Staten laten zien. Provinciale geschiedenis, politieke geschiedenis, familiegeschiedenis: ze komen op die kaarten samen.
Dat zit zo. Bij ‘inpolderen’ denk je eerder aan Flevoland dan aan Groningen. Ten onrechte. Van de middeleeuwen tot de eerste helft van de vorige eeuw groeide de provincie in het noorden en oosten door inpolderingen uit tot zijn huidige omvang. De Emmapolder, veroverd op de Wadden, was in 1943 de laatste; het is Nederlands noordelijkste polder.
▼ De Groninger fotograaf en filmmaker Martin Postmus maakte onderstaande film van de Emmapolder, Nederlands noordelijkste polder en de laatste Groninger polder die werd veroverd op de Waddenzee.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Het ingepolderde land zou in de negentiende eeuw uitgroeien tot de fameuze ‘graanrepubliek’, waar een nieuwe stand van ‘herenboeren’ de borgen en landerijen van de adel overnam en van Groningen een agrarische grootmacht maakte. Dankzij ondernemingszin en zeeklei. Politiek gezien waren de herenboeren vaak vrijzinnig liberaal, en dat zou tot ver in de twintigste eeuw zijn stempel drukken op het politieke karakter van de provincie, die tal van vooraanstaande liberalen zou voortbrengen. Van sociale vernieuwer Samuel van Houten tot Hendrik Goeman Borgesius en Anthony Winkler Prins.
Er is een reden dat Groningen heel lang VVD-er als Commissaris had
Groningen heeft een ‘rode’ reputatie. Maar er is een reden dat de provincie tot en met wijlen Henk Vonhoff een liberale commissaris van de Koningin had. Groningen was door zijn gepolariseerde geschiedenis van ‘dikke’ (grote) boeren en arme landarbeiders zowel kneiterrood als kneiterblauw. Tot ruwweg de jaren zeventig was de VVD in Groningen bij Kamer- en Statenverkiezingen procentueel veel groter dan landelijk.
Bennema heeft deze lange geschiedenis in zijn genen. Terug in de fractiekamer met uitzicht op de Stadsschouwburg laat hij met bescheiden trots de familiefoto’s zien. De fraaie villa, de dienstmeisjes, de vooroorlogse vakanties met de Essex, het balboekje van zijn grootvader, de eerste tractor. Ook bestuurlijk staat de VVD’er in een lange lijn. Roelf Beerents was in 1768 Bennema’s eerste voorouder in de politiek. Dankzij diens 30 grazen land – ongeveer 15 hectare – had hij stemrecht in de Ommelander Landdag, voorganger van de Provinciale Staten.
De Groninger boerenstand van weleer is geen stand meer
Dat was toen. Bennema’s vader verkocht het boerenbedrijf, zijn zoon werd juridisch en financieel adviseur op het gebied van landrechten. De boerenstand met zijn feesten, sociëteiten, toneelclubs en grote politieke invloed is een vage herinnering. ‘Het is geen stand meer,’ zegt Bennema nuchter.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?