Nog ruim 2.100 Afghanen naar Nederland, maar azc’s al overvol

12 oktober 2021Leestijd: 3 minuten
Opvanglocatie in Amsterdam. Foto: ANP

Het kabinet wil nog minstens 2.100 mensen uit Afghanistan naar Nederland halen. De mensen mogen komen wegens hun betrokkenheid bij Nederlandse werkzaamheden in het land. Intussen waarschuwen gemeenten en hulporganisaties voor chaos in de overvolle asielzoekerscentra.

In een Kamerbrief heeft het kabinet duidelijkheid gegeven over het aantal Afghanen dat nog naar Nederland moet komen. Ruim 2.100 mensen wil het kabinet nog evacueren, schrijven de drie bewindslieden Ben Knapen (CDA), Henk Kamp (VVD), Ankie Broekers-Knol (VVD). Die groep komt boven op de 2.500 Afghanen die al zijn geëvacueerd en in Nederland momenteel opvang hebben.

Kabinet geeft eindelijk duidelijkheid over wie nog welkom is

De afgelopen weken circuleerden verschillende getallen. Zo waren ruim 20.000 e-mails naar een speciaal mailadres voor evacuatieverzoeken gestuurd. Op basis daarvan rekende Broekers-Knol, staatssecretaris van Asiel, in een interview voor dat het om wel 100.000 mensen zou kunnen gaan.

De 2.100 mensen bestaan uit verschillende groepen. Een groep van achthonderd mensen had al de toezegging dat ze naar Nederland konden komen, maar konden niet vertrekken voor de Taliban de macht in Afghanistan overnamen. Onder hen zijn 320 Nederlanders en ingezeten en 330 tolken of andere Afghanen die voor de Nederlandse of Europese militaire of politiemissie hebben gewerkt.

Tweede Kamer verzocht kabinet om ruimhartig Afghanen op te vangen

Dankzij de Tweede Kamermotie van Kamerlid Salima Belhaj (D66) mogen ook nog eens achthonderd Afghanen naar Nederland komen die hebben gewerkt voor hulp- en ontwikkelingsprojecten die zijn gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij moeten sinds 2018 ‘ten minste een jaar structureel substantiële werkzaamheden hebben verricht voor het desbetreffende ontwikkelingsproject in een publieke, zichtbare functie’. Het gaat dan alleen om projecten waarmee de Taliban moeite hebben zoals de bevordering van vrouwenrechten.

Ook vijfhonderd Afghanen die de afgelopen twintig jaar voor defensie of de Europese politiemissie hebben gewerkt, zijn welkom. Zij moeten zeker een jaar structureel zichtbaar ‘substantiële werkzaamheden’ hebben uitgevoerd om in aanmerking te komen voor asiel.

Asielzoekerscentra zitten nu al overvol

Bij gemeenten en hulporganisaties zijn grote zorgen over het gebrek aan noodopvang voor asielzoekers. Het schort aan structurele oplossingen en het is de verwachting dat de problemen de komende weken zullen aanhouden.

De gemeente Westerwolde eist dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) maatregelen neemt tegen de drukte in noodopvang in Ter Apel. Het maximaal toegestane aantal van 125 asielzoekers in de opvang zou de afgelopen dagen zijn overschreden. Asielzoekers verblijven in tenten op het terrein, maar die zijn overvol. Zo’n 1.200 asielzoekers melden zich per week aan. Dat is meer dan twee keer zoveel als een half jaar geleden. Het leidde vorige week tot onrust in Ter Apel. De politie moest twee keer ingrijpen op het terrein, onder meer na een vechtpartij. De politie arresteerde acht mensen.

Opvang zou door humane ondergrens zakken volgens Rode Kruis

Ook het Rode Kruis slaat alarm. De vluchtelingenopvang dreigt door de humane ondergrens te zakken, schrijft de hulporganisatie. Volgens het Rode Kruis zijn de locaties van het COA overvol en is het de verwachting dat er de komende weken een groter tekort ontstaat. Hierdoor is sprake van een noodsituatie.

De organisatie maakt zich ook zorgen over de kwaliteit van de opvang. Bij het aanmeldcentrum in Ter Apel sliepen honderden asielzoekers meerdere nachten op stoelen en veldbedden. Door het gebrek aan privacy kunnen volgens het Rode Kruis onveilige situaties ontstaan. Als de tekorten in de opvang aanhouden, vreest de hulporganisatie dat essentiële toegang tot medische zorg voor kwetsbaren in gevaar komt.

Volgens Vluchtelingenwerk Nederland had de overheid beter moeten opletten. Er zijn veel gezinsleden van asielzoekers die zich aanmelden in Ter Apel, de na-reizigers. De Immigratie- en Naturalisatiedienst had zich kunnen voorbereiden op de toestroom, zegt de organisatie. Het was bekend hoeveel visa zijn verstrekt.