De sterk verouderde boordkanonnen op de zes marinefregatten kampen met ernstige storingen en zijn feitelijk buiten gebruik gesteld. Het kabinet beslist volgende week over deelname aan een missie naar de Straat van Hormuz, maar kan eigenlijk geen fregat sturen.
Dit melden bronnen bij de Koninklijke Marine aan Elsevier Weekblad.
Een woordvoerder van de marine bevestigt de problemen met de kanonnen, maar die zouden (deels) zijn verholpen. Waar nodig, kan volgens hem geschut worden gebruikt.
Stuur de Tromp naar de Straat van Hormuz, schreef Eric Vrijsen vorige maand
Voor de missie naar de Straat van Hormuz is het kanon op het voordek een cruciaal afschrikkingsmiddel. De Amerikaanse regering vroeg Nederland de vrije doorvaart te helpen verzekeren, nu Iraanse Revolutionaire Gardisten daar vanuit snelle speedboten of helikopters koopvaardijschepen overmeesteren en naar Iraanse havens dirigeren. De Britse regering spreekt van ‘staatspiraterij’ en dringt aan op een Europese militaire missie.
Voor een preventief optreden van een Nederlands fregat onder de huidige omstandigheden in deze smalle zeestraat moet de commandant altijd een schot voor de boeg kunnen geven, zodat een agressor tijdig inbindt.
48 jaar oude kanonnen van dezelfde maker als de Fyra
Bronnen bij de Koninklijke Marine melden Elsevier Weekblad dat de 48 jaar oude OTO Breda-boordkanonnen op de vier LC-fregatten (Luchtverdedigings- en Commandofregatten) wegens onbetrouwbaarheid feitelijk buiten gebruik zijn gesteld. De 127 mm kanonnen werden zo’n twintig jaar geleden afgedankt door Canada en via de Italiaanse bouwer OTO Melara doorverkocht aan Nederland om te worden geplaatst op de vier destijds hypermoderne LC-fregatten. Wegens bezuinigingen was er naderhand geen geld voor een moderner boordwapen.
De twee verouderde M-fregatten (Multipurpose) beschikken elk over een kanon met een veel kleiner kaliber (76 mm) en een korter bereik. Ook dit type is gebouwd door OTO Melara.
Op een film van een actie in april 2011 in de Golf van Aden is te zien hoe de afschrikking werkt. Toen Nederlandse mariniers in actie kwamen tegen Somalische piraten op een gekaapte Iraans vaartuig, dreigden hun medestanders met een gekaapt koopvaardijschip de Tromp te rammen. Die aanval werd succesvol afgeslagen door met het boordkanon schoten voor de boeg te lossen.
Ongeveer een jaar geleden deed zich volgens bronnen van Elsevier Weekblad op Zr Ms Van Amstel een incident voor met de munitie. Tijdens een oefening explodeerden granaten onmiddellijk nadat ze waren afgeschoten en op zeer korte afstand van het fregat. Terstond werd een schietverbod afgekondigd.
De Italiaanse fabrikant OTO Melara maakt net als treinenfabrikant AsaldoBreda deel uit van het Finmeccanica-concern (inmiddels Leonardo). In Nederland is deze industrie vooral bekend door problemen met de Fyra-hogesnelheidstreinen die door de Nederlandse en Belgische spoorwegen werden afgekeurd.
Kamer niet in detail op de hoogte
De Tweede Kamer is niet in detail op de hoogte van de problemen met de kanonnen en de munitie, maar is wel ingelicht over het voornemen de M-fregatten en de kanonnen van de LCF-fregatten te vervangen. Dit laat echter nog jaren op zich wachten.
Meer over Iran: Zo probeert Iran Europa onder druk te zetten
Een marine-expert zegt dat de kanonnen op de vier LCF-fregatten ‘officieel dood zijn verklaard en alleen nog maar voor de schone schijn aan boord worden gehouden’. De granaten die met het geschut op M-fregat Zr Ms Van Amstel werden afgeschoten ‘exploderen voortijdig onde weg naar hun doel, hoe ze ook worden geprogrammeerd’.
Een bron op het ministerie bevestigt dat er iets mis is met het geschut, maar zei er niet verder op te kunnen ingaan.
Woordvoerder Paul Middelberg van de Koninklijke Marine zegt dat eventuele problemen met de granaten voor de M-fregatten inmiddels zijn opgelost. Hij bevestigt onvolkomenheden met het boordkanon op ten minste twee van de vier LC-fregatten, maar volgens hem werd bij een recente oefening met het kanon op Zr Ms Evertsen nog een schot gelost.
Volgens een bron ‘kan het best zijn dat ze een kanon even aan de praat kregen door de andere kanonnen te kannibaliseren, maar dat wil niet zeggen dat je er tijdens een missie echt op kunt rekenen’.
Van de vier LC-fregatten zijn op dit moment alleen Zr Ms De Ruyter en Zr Ms Evertsen operationeel. Zusterschip Zr Ms De Zeven Provinciën is voor lange tijd in onderhoud en Zr Ms Tromp ligt stil, naar verluidt wegens personeelsgesprek. Het ministerie van Defensie moest, gedwongen door bezuinigingen, investeringen uitstellen. Nu het budget wordt opgehoogd, duurt het jaren om achterstanden in te halen. De M-fregatten bereikten vanaf 2016 en uiterlijk in 2020 het einde van hun levensduur. Ze worden op zijn vroegst in 2025 vervangen.
‘Kom maar op!’- tactiek troeft vijand af
Om in een piraterij-scenario een vijand te kunnen aftroeven, moet de commandant van een oorlogsbodem beschikken over ‘escalatiedominantie’. De vijand moet in de gaten krijgen dat zijn acties telkens met een gelijke of iets gewelddadiger tegenactie worden beantwoord. In gewone mensentaal: ‘Kom maar op!’ Dan binden ze in en de-escaleert de zaak.
Vijandelijke helikopters of speedboten kunnen worden afgetroefd met zeer sterke laserwapens die de piloot of de roerganger verblinden. Meestal keren zij dan om. Als dit niet werkt, worden met de mitrailleurs waarschuwingsschoten gelost. Indien ook dat niet helpt, geeft het boordkanon een schot voor de boeg. In het uiterste geval wordt gericht geschoten.
