Wat is er nog liberaal aan u, mijnheer Rutte?

‘Van ons allemaal en voor ons allemaal’ was het motto van Prinsjesdag 2018, en daaruit spreekt een politiek verlangen om te regisseren en te bevoogden. Met de slogan ‘Van elkaar, voor elkaar’ werden vroeger trouwringen en uitvaartverzekeringen verkocht. Nu is het de regering die zichzelf zoetsappig aanprijst.

Rutte III zet de lijn door van Rutte II, van de diverse kabinetten-Balkenende en de paarse kabinetten van de jaren negentig. Geen overdreven geloof in de maakbaarheid van de samenleving, wel een gecamoufleerd activisme. Het kabinet lift mee op de door linkse partijen en media opgeroepen stemming dat we ons leven moeten beteren, omdat we anders collectief of individueel naar de knoppen gaan.

Niemand durft zich nog hardop af te vragen wat voor zin dit heeft

Zo ontstaat een goedmoedige dictatuur van fraaie intenties waarin niemand zich nog hardop durft af te vragen of al die bemoeizucht van de staat ook nog tot iets anders leidt dan louter lastenverhoging. Rutte III opereert onder een gesternte waarin bedrijven niet gewoon winst mogen maximaliseren, maar zich vooral ‘maatschappelijk verantwoord’ moeten gedragen. Ook burgers krijgen een keurslijf. ‘Geniet, maar drink met mate’ is te vrijblijvend.

Het kabinet zint op allerlei instrumenten om roken, drinken, eten, gamen en weinig bewegen aan te pakken, want dat is allemaal inherent slecht en onveilig. De belastingen op alcohol en tabak stijgen voortdurend. Propaganda om sportief en milieu­bewust te leven wordt met miljoenen gesubsidieerd. Talloze ambtenaren zijn in de weer met het certificeren van ‘gezonde kantines’ in schoolgebouwen. Er is een beleidsprogramma ‘Rookvrije Generatie’ om te voorkomen dat kinderen zelfs maar zien dat er wordt gerookt.

Vleestaks en suikertaks hangen boven de markt

De staat weet immers hoe het hoort. Nou ja, sommige partijen claimen dat. Rechtse partijen hebben minder last van bestuurlijk activisme, maar VVD en CDA laten het gebeuren. Terwijl ChristenUnie en D66 tegenover GroenLinks en PvdA willen bewijzen dat ze in Rutte III volop leuke linkse dingen bereiken. Vliegtaks, energietaks, fiscaal vriendelijke leasefietsen en het frustreren van de luchthaven Lelystad.

Boven de markt hangen nog vleestaks, suikertaks, een app-verbod voor fietsers, een smartphones-taboe op schoolpleinen en nog heel veel meer. Een verbod op kinderfiguurtjes op snoep is aanstaande. Wat is er nog liberaal aan u, mijnheer Rutte?