Een bescheiden verhoging van het minimumloon leidde tot een paniekerige reactie vanuit supermarkten. Achter het valse beeld van duurdere boodschappen schuilt een strategie, schrijft Picnic-CEO Michiel Muller in een ingezonden opinie.
Het kabinetsbesluit tot een bescheiden verhoging van het minimumjeugdloon, leidde tot paniekerige reacties vanuit de supermarktsector. ‘De branche kan de verhoging niet aan,’ waarschuwde vertegenwoordiger Patricia Hoogstraaten.
Achter het valse beeld van duurdere boodschappen schuilt een strategische agenda: de bescherming van de machtige marktposities van gevestigde supermarkten tegen nieuwe concurrentie.
Nederlandse situatie is uniek
Een volwassen 18-jarige kassamedewerker verdient in Nederland slechts 7,08 euro per uur, de helft van het minimumloon. Een unicum in Europa. Een 21-jarige collega krijgt voor hetzelfde werk het dubbele.
Zelfs na de bescheiden verhoging naar 62,5 procent blijft Nederland ver achter bij landen als België, Frankrijk en Duitsland, waar 100 procent van het volwassenenloon wordt betaald.
De echte inzet: kostenvoordeel en marktafscherming
De verhitte reacties draaien niet zozeer om stijgende loonkosten, maar om het behoud van een structureel concurrentievoordeel. Albert Heijn, Jumbo en Lidl – samen goed voor bijna 70 procent van de markt – besparen jaarlijks 1,5 miljard euro via het extreem lage jeugdloon.
Hun strategie is tweeledig. Ten eerste verzetten zij zich tegen jeugdloonstijgingen. Tevens lobbyen zij om de supermarkt-cao, met kunstmatig lage lonen voor jongeren en veel hogere salarissen voor volwassen, op te leggen aan e-commerce-bedrijven – waar volwassen werknemers de norm zijn. Daarmee worden online toetreders geconfronteerd met 40 procent hogere kosten dan de supermarkten en wordt hun bedrijfsmodel ondermijnd.
De mythe van duurdere boodschappen
Zelfs als we uitgaan van de berekeningen van supermarktonderzoeker Marshoek, zou een loonsverhoging van 5 procent zich vertalen naar een prijsstijging van maximaal 0,8 procent. Supermarkten hebben bovendien ruime mogelijkheden om deze kosten op te vangen.
Ter vergelijking: Nederlandse supermarkten besteden jaarlijks meer dan 500 miljoen euro aan reclame. Ook een unicum in Europa.
De echte les
Wat wordt gepresenteerd als zorg om consumentenprijzen, is in werkelijkheid een poging om concurrentie te dwarsbomen. Door arbeidsvoorwaarden als wapen in te zetten, vertragen machtige supermarkten als Albert Heijn, Jumbo en Lidl de modernisering van de sector. Terwijl jongeren elders in Europa veel eerlijker worden beloond, blijven Nederlandse supermarkten vasthouden aan hun goedkope jeugdmodel.
We moeten niet bang zijn voor concurrentie, maar juist innovatie stimuleren, zoals ook het Draghi-rapport terecht aanbeveelt. De aankondiging van een bescheiden verhoging van het bizar lage jeugdloon is een stap in de juiste richting: naar eerlijkere jeugdlonen en een gelijker speelveld, waar ook nieuwe spelers kunnen bloeien.
E-commerce laat zien dat het anders kan
In de nieuwe e-commerce-cao verdwijnen de jeugdlonen voor 16-en 17-jarigen. Dit bewijst dat eerlijk loon en innovatie uitstekend samen kunnen gaan.
Als we ruimte geven aan nieuwe spelers en frisse ideeën, profiteren consumenten het meest: betere service, lagere prijzen en supermarkten die echt hun best doen om klanten beter te bedienen. Vasthouden aan vastgeroeste machtsstructuren gaat uiteindelijk altijd ten koste van de portemonnee en het gemak van de consument.
Geen krokodillentranen. Vooruitgang.