Overdreven aannames activisten vertroebelen zicht op oplossing

Voor een logge organisatie als een pensioenfonds, maakte het ABP de afgelopen tijd een opmerkelijk radicale transformatie door. Er lijkt weinig burgerlijks meer over van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Jarenlang probeerde Mark van Baal van de groene aandeelhoudersclub Follow This de aandeelhouders van Shell te overtuigen om het bedrijf een duurzamere koers te laten varen. Telkens hield ABP die boot af, onder het motto: ‘Er leiden meerdere wegen naar Parijs’ – een verwijzing naar de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 à 2 graden. Maar anderhalf jaar geleden kondigde ABP plotseling aan alle fossiele investeringen te verkopen.

Kennelijk leidde nog maar één weg naar Parijs: minder fossiel. Fossielvrij NL boekte een klinkende overwinning. Deze actieclub had de ambtenaren-achterban gemobiliseerd om zich uit te spreken tegen fossiele beleggingen. Het is goed dat werkenden en gepensioneerden zich bemoeien met de beleggingen van hún geld. Wel is het natuurlijk de vraag of het ABP-bestuur niet te veel zijn oren liet hangen naar Shell en, vervolgens, een actiegroep.

Eind mei ging het ABP nog een stap verder. Het pensioenfonds was de meest prominente speler die zich schaarde achter een oproep en advertentie van – opnieuw – Fossielvrij NL om te ‘stoppen met fossiele subsidies’.

Die subsidies staan ook centraal in de inmiddels geregeld terugkerende A12-blokkades van Extinction Rebellion. De activisten beweren dat er tot wel 30 miljard euro aan subsidies zijn – een claim die Fossielvrij NL en ABP slim vermijden. Toch geeft de steun van partijen als ABP legitimiteit aan de bewering dat gigantische subsidies naar fossiel de kern van het klimaatprobleem zijn.

Als er ergens klimaatgeld aan de strijkstok blijft hangen, is het wel bij de overheid

Een echte ‘fossiele subsidie’ is er niet. Wel zijn er fiscale regelingen die formeel onder die term vallen, zoals de vrijstelling voor vliegtuigkerosine. Eerder meldde de overheid dat dit optelt tot 4,5 miljard euro per jaar. Extinction Rebellion rekent ook belastingverschillen tussen burgers en bedrijven als subsidie, en komt zo tot een hoger bedrag. Veel ‘kleinverbruikers’ betalen hogere belastingen dan de industrie. Hoe hoger de milieubelasting die het kabinet oplegt aan burgers, hoe hoger ironisch genoeg dus ook de ‘fossiele subsidie’ wordt.