De Europese naïviteit ten aanzien van China lijkt langzaam maar zeker te verdwijnen. ASML mag geen chipmachines meer aan China leveren, TikTok wordt steeds vaker geweerd en Huawei mag niet langer deel uitmaken van 5G-netwerken. Goed dat de Europese landen nu één front vormen met de Amerikanen, vindt René van Rijckevorsel.
Liesje Schreinemacher over ASML: ‘Bedrijven die hier nog zijn, moeten we koesteren’
Eindelijk heeft minister Liesje Schreinemacher (VVD, Buitenlandse Handel) bekendgemaakt wat al in de lucht hing: het Veldhovense bedrijf ASML mag bepaalde machines waarmee microchips kunnen worden gemaakt, niet meer verkopen aan Chinese bedrijven. Het gaat om sommige DUV-machines (deep ultra violet). De geavanceerdere EUV-machines (extreme ultra violet) gingen al niet naar China. In een interview met EW vorige maand, kon Schreinemacher het nieuws nog niet brengen.
Westerse landen, de Verenigde Staten voorop, zijn bang dat de Chinezen de chips zullen gebruiken voor militaire doeleinden, in drones bijvoorbeeld. Vorige week nog waarschuwde Washington ervoor dat China van plan was om Rusland militair materieel te gaan leveren.
Het idee alleen al dat straks Oekraïners worden gedood door oorlogstuig dat draait op door een Nederlands bedrijf gefaciliteerde microchips, is natuurlijk onbestaanbaar. Premier Mark Rutte (VVD) sprak al over ASML met president Joe Biden, toen hij in januari op bezoek was in Washington. Toen werd ook duidelijk dat Nederland, de Verenigde Staten en Japan (de enige landen die dit soort chipmachines maken) een akkoord hadden gesloten over exportbeperking van chiptechnologie naar China.
Lees ook hoe de argeloze EU zich uitlevert aan het Rijk van Xi Jinping: Hoe Europa nog altijd rode loper uitrolt voor China
Nederland afgeschilderd als schoothondje Amerika
China is uiteraard boos over de exportbeperkingen die vanaf komende zomer worden opgelegd aan ASML. Nederland wordt afgeschilderd als schoothondje van Amerika. Sommige landen hebben de handelsbetrekkingen ‘gepolitiseerd en geïnstrumentaliseerd’ en andere landen ‘gedwongen om exportbeperkingen tegen China in te voeren’.
De exportbeperking voor ASML staat niet op zichzelf. Er is in de Europese Unie ook steeds meer verzet tegen TikTok, de app die miljoenen Europeanen gebruiken. In steeds meer landen en instituties als de Europese Unie is gebruik van de TikTok-app inmiddels verboden. Veel wijst op een breder verbod in de EU. De app heeft toegang tot tal van functies van de mobiele telefoon, zoals het adresboek en wifinetwerken waarop wordt ingelogd.
Onmisbare achtergrond- informatie: Hoe ASML werd fijngeknepen tussen Den Haag en Washington
Relaties met China worden er niet bepaald vriendelijker op
Op 8 maart meldde Die Zeit dat Duitsland werkt aan een verbod op het gebruik van bepaalde hardware van de Chinese partijen Huawei en ZTE in Duitse telecomnetwerken. Nog onduidelijk is hoe groot de impact van de maatregel zal zijn. Duitsland zegt nog niet precies te weten hoeveel Chinese apparatuur in zijn telecomnetwerken wordt gebruikt. In Nederland wordt apparatuur van Huawei al uit de kern van 5G-netwerken geweerd.
De relaties met China worden er niet bepaald vriendelijker op. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Qin Gang heeft op 8 maart Washington gewaarschuwd voor ‘conflicten en confrontaties’ als het de koers ten opzichte van Peking niet verandert. Eerder beschuldigde de Chinese leider Xi Jinping de westerse regeringen onder leiding van de Verenigde Staten ervan dat zij China willen omsingelen en onderdrukken.
Lees ook: Brusselse ban op Chinees TikTok
Moet het Westen bang zijn dat het door de straffe hand een handelsoorlog riskeert met China? Dat lijkt vooralsnog niet het geval. China exporteert daarvoor te veel naar de Verenigde Staten en de Europese Unie. Vorig jaar importeerden de Verenigde Staten voor ruim 500 miljard euro spullen uit China. Andersom ging het om zo’n 140 miljard euro. De EU importeerde voor 369 miljard euro, en voerde voor 218 miljard euro uit naar China.