De werkgever als duizenddingendoek

Hij begon als glazenwasser. Het schoonmaak­bedrijfje dat Jacco Vonhof vervolgens in 1993 oprichtte, is inmiddels uitgegroeid tot een organisatie met meer dan tweeduizend werknemers (zie ‘Ik ben het nooit meer verleerd’). Een goed voorbeeld van het midden- en kleinbedrijf als banen­motor van de economie.

Maar Vonhof, ook voorzitter van ondernemersorganisatie MKB-Nederland, ziet dat de motor dreigt vast te lopen door slecht beleid van opeenvolgende kabinetten. ‘Ik denk dat de Jacco die toen zijn eerste werknemer aannam, dat nu – als hij opnieuw zou beginnen – niet weer zou doen,’ zei Vonhof tijdens zijn EW Economie-lezing op 6 december 2021.

De vele verantwoordelijkheden en verplichtingen die de werkgever erbij heeft gekregen in de afgelopen jaren, baren hem zorgen. ‘Je moet tegenwoordig douanier zijn voor je werknemers. Je moet werkelijk alles vastleggen – of het nu over arbowetgeving gaat of over privacy.’

Het kabinet moet ingrijpen op de arbeidsmarkt

In zijn kritiek staat Vonhof niet alleen. Ook de Sociaal-Economische Raad en de rijkelandenclub OESO blijven benadrukken dat het kabinet moet ingrijpen op de arbeidsmarkt. Vast is te vast, en tegelijkertijd is flex te flex, getuige de Oost-Europese gastarbeiders die voor een hongerloon werken in kas of slachterij op basis van een ultralichte variant op het uitzendcontract.

Hiermee snijdt Nederland zich economisch in de vingers. Uitgebuit personeel zorgt niet voor een verbetering van de belangrijke arbeidsproductiviteit. En muurvaste arbeidscontracten geven bedrijven te weinig ruimte om zich aan te passen aan verslechterende economische omstandigheden.

Voor een multinational zijn die verplichtingen te overzien. Voor het startende bedrijf dat nadenkt over het aannemen van het eerste personeelslid nauwelijks. Het verklaart waarom eenpitters zelden doorgroeien.