Leo Stevens: Hoe ontspoord fiscaal beleid te herstellen

Dit weekeinde voor Prinsjesdag liggen de ‘demissionair’ gesmede fiscale plannen nog te wachten op hun plechtstatige presentatie. Het kabinet-Rutte IV ligt evenwel aan gruzelementen. Veel politici die zich vol overtuiging voor de publieke zaak hebben ingezet, hebben inmiddels – soms zichtbaar gefrustreerd – hun vertrek aangekondigd. Miskend en respectloos afgedankt. Sommigen digitaal gesloopt door een stroom van anoniem afgevuurde haatdragende commentaren, of ontmoedigd door actievoerders die via verbale kanonnades toonden niet ontvankelijk te zijn voor nuances en alternatieven. Vrije meningsuiting is een groot goed. Maar zeker nu we over een breed front voor ongekende uitdagingen staan, hebben we vooral een constructief debat nodig dat integere bestuurskracht voedt.

De uitdagingen uit het Regeerakkoord van Rutte IV zijn nog volop actueel, maar de realisatiemogelijkheden zijn substantieel verslechterd. De coronacrisis noopte tot ongekend ruimhartige ondersteuningspakketten. Die noodzaak herhaalde zich door de Oekraïneoorlog. De precaire energievoorziening, gecombineerd met fikse prijsstijgingen en verstoringen door wereldwijde logistieke en geopolitieke problemen, zette een inflatiespiraal in werking en de centrale banken poogden deze te beteugelen door de marktrente sterk op te trekken. Goedkope staatsleningen en de nauwelijks voelbare inflatie uit het coalitieakkoord zijn verleden tijd.