Kolen, kolen, kolen. Stook ze nu

Nederland heeft zijn kolencentrales verplicht om voor tweederde uit te staan. Dat betekent dat er meer gas wordt gebruikt voor elektriciteitsopwekking. Onbegrijpelijk gezien de afhankelijkheid van Rusland, schrijft Joris Heijn.

Twee jaar geleden had minister van Economische Zaken Eric Wiebes (VVD) het gevoel dat hij niet anders kon. Nederland dreigde niet te voldoen aan het ‘Urgenda-vonnis’ van 25 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Een van de weinige methodes om snel de uitstoot naar beneden te brengen, waren om kolencentrales te sluiten of deels uit te zetten. Maar de wereld is nu heel anders.

Poetins oorlogsmachine financieren

Rusland viel op 24 februari zijn buurland Oekraïne binnen. Opeens schrokken veel Europeanen wakker van hun afhankelijkheid van Russisch olie en gas. Daarmee financieren Europese autobezitters, plastic-speelgoedkopers en cv-verwarmers niet alleen Poetins oorlogsmachine, maar zitten zij ook in de tang. De Russische president Poetin kan op elk moment de gaskraan dichtdraaien. Alle reden dus om zo snel mogelijk van het Russische gas en olie af te komen en de gasvoorraden te vullen voor de komende winter.

Gas verbranden voor elektriciteit

Maar in plaats daarvan zet Wiebes opvolger, zelfverklaard ‘klimaatdrammer’ Rob Jetten (D66), diens beleid vrolijk voort alsof de inval niet plaats heeft gehad. Per 1 januari dit jaar mogen de nog bestaande kolencentrales maar op maximaal 35 procent draaien. Volgens berekeningen van Martien Visser, lector aan de Hanzehogeschool Groningen, komt 40 tot 50 procent van de elektriciteitsvoorziening de afgelopen weken van gascentrales, terwijl kolen nauwelijks nog een bijdrage leveren.

Elektriciteitsbedrijven mogen zelf weten hoe zij hun stroom opwekken en welke centrales zij aan- en uitzetten. Jetten kan niet zomaar verplichten om de gascentrales uit te zetten en de kolencentrales aan. Maar vorig jaar, toen de gasprijzen begonnen op te lopen, schakelden de bedrijven de gascentrales vanzelf uit en lieten de kolencentrales draaien. Ondanks de hogere CO2-heffing op kolen, kon dat uit. Als Jetten het 35-procentsbesluit door de shredder haalt, is er dus grote kans dat de gascentrales vanzelf minder gaan draaien.