Slopers en milieubewuste huizenbezitters willen nog wel eens van hun energieaansluiting af. Netbeheerders rekenen daar fikse prijzen voor.
Het energieneutrale huis is in opkomst. Met een gedegen isolatie, een goed ventilatiesysteem, een warmtepomp of zonneboiler, een thuisaccu en zonnepanelen op het dak kunnen huiseigenaren zelfvoorzienend worden als het gaat om energie.
Er hoeft dan geen gas en nauwelijks stroom te worden gekocht bij de energieleverancier. De traditionele gas- en, in zeldzame gevallen, ook de elektra-aansluiting kan de deur uit. Er hoeft geen vastrecht, capaciteitstarief, aansluitvergoeding en meterhuur meer te worden betaald. Dit kan een besparing van honderden euro’s per jaar opleveren.
Er is alleen één probleem: de aansluiting zelf weghalen, mag niet. De netbeheerder rekent hier forse prijzen voor. Bij netbeheerder Stedin bijvoorbeeld kost het verwijderen van de gas- en electriciteitsaansluiting 1.294,86 euro exclusief btw. Als de aansluitkabel langer is dan 25 meter moet er een meerprijs van 39,93 exclusief btw worden betaald. Netbeheerder Liander rekent 1.000 euro exclusief btw voor het verwijderen van de stroom- en gasaansluiting. Zelf een elektricien inschakelen mag ook niet. De netbeheerder is wettelijk gezien de enige partij die zich mag bezighouden met het transport van stroom en gas. U bent als huizeneigenaar verplicht de netbeheerder in te schakelen. Slopers en verbouwers kennen het probleem al langer. Wie bijvoorbeeld van meerdere appartementen één woonhuis wil maken, zal de overbodige aansluitingen moeten verwijderen. Ook zij zijn afhankelijk van de netbeheerder en voelen het gebrek aan concurrentie in de portemonnee.
Zelf bepalen
Hoe kan het dat die kosten zo hoog zijn? Is het verwijderen van gasleidingen en electriciteitskabels zo’n tijdrovende klus? ‘Anders dan de gewone diensten van een netbeheerder, stelt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) de tarieven voor het verwijderen van aansluitingen niet precies vast’, zegt Jeroen Nugteren (54) van toezichthouder ACM. ‘De netbeheerder mag de tarieven zelf bepalen, maar moet deze wel baseren op de werkelijke kosten en inzichtelijk maken waar je precies voor betaalt,’ zegt Nugteren. ‘De ACM controleert niet standaard of de kosten die netbeheerders rekenen marktconform zijn. Iemand die zich benadeeld voelt, kan altijd naar ons toestappen. Wij beoordelen dan of de kosten juist zijn.’
Zeven verschillende netbeheerders rekenen zeven verschillende vergoedingen, legt Martijn Boelhouwer (39) van Netbeheer Nederland uit. Volgens Boelhouwer heeft dit te maken met de verschillende opbouw van de tarieven voor diverse situaties.
Een voorbeeld: het verwijderen van een aansluiting is meer dan alleen het weghalen van de meter. Een netbeheerder verwijdert ook alle componenten van de aansluiting, inclusief de aansluitkabel (bij elektriciteit) en de aansluitleiding (gas). Dit verschilt van de wijze waarbij de netbeheerder de leidingen en kabels laten zitten.
Ingewikkeld
Toch blijven de verschillen, ook als dezelfde diensten naast elkaar worden gezet, bestaan. ‘Het kan best dat Liander het wat goedkoper doet,’ zegt een woordvoerder van Stedin. ‘Maar ook bij ons betaal je nooit teveel. Het gaat altijd om kostendekkende tarieven. We mogen er geen winst op maken.’
Waarom zijn die kosten zo hoog? Volgens Nugteren kunnen de kosten hoog uitpakken, omdat ze zijn gebaseerd op gemiddelden, al moet het dus wel gaan om de werkelijke kosten. ‘Bij de een is de klus ingewikkelder dan bij de ander.’ Wie een simpele aansluiting heeft, betaalt mee aan de kosten voor een ingewikkelde aansluiting bij iemand anders. Het blijft de vraag of die kosten niet omlaag zouden gaan wanneer er enige vorm van concurrentie was geweest.
Wie wil besparen heeft wel een alternatief. Voor het enkel afsluiten (verzegelen) van de aansluiting, rekent de netbeheerder meestal niets. De meterkast en kabels of gasaansluiting en leidingen blijven dan ongebruikt achter in het huis. Wie dit geen probleem vindt, kan beter voor deze optie kiezen. Dat scheelt aanzienlijk in de portemonnee.