Verkiezingen vieren we bij ons thuis innerlijk uitbundig en uiterlijk bescheiden. Dit jaar vierden wij met bitterballen, al voor de exitpoll. We vierden dat we kunnen stemmen, in een beschaafd land, schrijft Afshin Ellian.
Bedenk dat de meeste mensen in de wereld doodsbang zijn voor een machtswisseling. De democratie is een kwetsbare samenlevingsvorm.
Daarom feliciteer ik iedereen van harte met de verkiezingen. Ben ik gek? Nee, we moeten niet vergeten dat we in een beschaafd en democratisch land wonen.
Hoe D66 de vlag terugpakte van populisten
De kiezer heeft gesproken. PVV heeft flink verloren. Wilders is gestraft voor zijn wanprestatie. Een aantal PVV-kiezers heeft zelfs op D66 gestemd. Behalve D66 heeft ook Maurice de Hond gewonnen. Zijn peiling voorspelde het stemgedrag van de kiezers.
Rob Jetten voerde een succesvolle campagne. Hij presenteerde een nieuwe versie van zichzelf: een realistische en sterke Rob Jetten. Daarom hebben velen op hem gestemd.
Zijn succesformule? Hij leek niet op zijn voorgangers. Sterker nog, hij leek helemaal niet op een D66-leider. Toen hij zag hoe hooligans zich de Nederlandse vlag toe-eigenden, trok hij die letterlijk naar zich toe. Zijn partijgenoten moesten zwaaien met de vlaggen van Nederland en de EU. Dat is mooi en ontroerend.
Bontenbal en de morele grenzen
Tijdens de debatten zette Jetten voorzichtig de deur op een kier voor de beperking van immigratie. In tegenstelling tot Sigrid Kaag, kwam hij niet over als een reclameproduct.
Jetten was authentiek. Henri Bontenbal daarentegen, zakte door het ijs. Bontenbal wilde als politicus de politiek depolitiseren: fatsoen moet je doen! Vervolgens bleek dat zijn fatsoen geen bescherming biedt aan homoseksuelen in strenge religieuze scholen.
Deze richting, ooit ingezet door Piet Hein Donner, oud-CDA politicus en Minister van Staat, leidde ooit tot groei en bloei van islamitische scholen en buitenschools koranonderwijs. Dat is een onwenselijke ontwikkeling.
‘We hebben het altijd belangrijk gevonden om het Joodse volk te helpen, maar we zijn van gedachten veranderd.’ Deze uitspraak van Bontenbal is in de lijn van oud-premier Dries van Acht (CDA). Ook hij was van gedachten veranderd. Al met al bleek Bontenbal te veel een lichtgewicht om ons land te mogen leiden.
Fusie deed links de das om
Frans Timmermans is een politicus die bungelt tussen tragedie en komedie. Het komische van Timmermans is dat hij geloofde in zijn populariteit. Hij had helemaal niet door dat hij niet populair was. De fusie tussen GroenLinks en PvdA heeft slechts een bittere vrucht voortgebracht: de dood van de PvdA.
Timmermans bleek bereid om voor het premierschap zijn oude principes te verloochenen. In de geest en in de taal van de radicale pro-Hamasdemonstranten sprak hij over de Joodse staat. Om de links-radicalen te behagen, verdedigde hij een boycot van onderdelen voor het Israëlische luchtafweersysteem (Iron Dome), terwijl Israël onder vuur lag van ballistische raketten van ayatollahs.
Dit alles leidde ertoe dat een serieus deel van zijn partijelite, al dan niet stilletjes, de PvdA verliet. Electoraal heeft Timmermans – als de linkse leider van de oppositie tegen het meest rechtse kabinet ooit – minder stemmen behaald dan wanneer GroenLinks en PvdA afzonderlijk aan de verkiezingen hadden deelgenomen. Het b0od D66 een gouden kans.
Timmermans vertrekt na mislukte missie
Frans Timmermans stopte als leider van GroenLinks-PvdA, nog voor de stemmen daadwerkelijk waren geteld. Hij verliet het zinkende schip bij de eerste exitpoll. Waarom eigenlijk? Timmermans kwam terug naar Nederland om premier te worden.
Na de keuze van Dilan Yeşilgöz om niet met hem en zijn partij in een kabinet willen, kon hij alleen nog hopen op een daverende overwinning. Maar de exitpoll liet zien dat een verpletterende uitslag voor GroenLinks-PvdA er niet in zat. En dus ook geen premierschap voor Timmermans.
De missie was mislukt en Frans had geen behoefte om verantwoording af te leggen aan partijgenoten, vooral niet aan de sociaal-democraten. In eenzaamheid en verbijstering liet hij de door hem afgedwongen fusiepartij achter.
VVD-leider Yeşilgöz streed voor haar partij tot het laatste moment. Zij verdient respect voor haar vastberadenheid en doorzettingsvermogen. De kiezers bespaarden de VVD en Dilan een enorme nederlaag. Tegelijkertijd zadelde ze D66 op met de keuze voor een centrum-rechtskabinet.
Wilders mag dankbaar zijn
Terug naar Geert Wilders. Hij wist dat VVD onder leiding van Yeşilgöz niet met hem gaat regeren. Wilders beseft niet welke prijs andere partijen voor een samenwerking met PVV moeten betalen.
Het CDA ging bijna ten onder door samenwerking met Wilders (2010-2012). De VVD had hetzelfde kunnen overkomen en het is een wonder dat de VVD en Yeşilgöz de regeerperiode met Wilders hebben overleefd.
Wilders heeft miljoenen kiezers teleurgesteld. Toch moet hij onze Lieve Heer dankbaar zijn voor de nogal milde straf van de kiezers.
De winnaar, Rob Jetten, moet niet uit het oog verliezen dat links heeft verloren. Links had en heeft geen meerderheid voor het voortzetten van ongecontroleerde immigratie en islamisering van Nederland.
Daarom moet Jetten de kiezers van Wilders en andere rechtse partijen serieus nemen. Als hij dat doet, kan hij net als de premier van Denemarken Mette Frederiksen, een succesvolle premier worden.
Na een ambtelijk intermezzo krijgt Nederland weer een liberale premier.