De nieuwe leider van GroenLinks-PvdA is een oude bekende. Jesse Klaver gaat leidinggeven aan de linkse fractie in de Tweede Kamer. Hij moet rust brengen en de partij door de formatie heen loodsen.
De plek die hij altijd ambieerde, heeft hij eindelijk gekregen. Sinds maandag 3 november is Jesse Klaver fractievoorzitter van de fusiepartij GroenLinks-PvdA. Klaver moet de linkse partij helpen een woelige tijd door te komen. De partij werd door de kiezers bij de afgelopen verkiezingen getrakteerd op een verlies van vijf zetels. Klaver wil bewijzen dat er toch succes kan worden behaald met de linkse fusie.
Twee jaar geleden moest Klaver het leiderschap aan zich voorbij laten gaan. De fractievoorzitter van GroenLinks was nadrukkelijk in beeld om de fusiepartij te leiden. Maar hij werd het niet, ook om te voorkomen dat het als een vijandige overname van de Partij van de Arbeid zou overkomen.
Klaver als nummer twee, Timmermans nummer één
Uit Brussel werd Frans Timmermans geparachuteerd. De oud-minister en Europees Commissaris probeerde bij de Kamerverkiezingen in 2023 en 2025 de kiezer te overtuigen dat hij een uitstekend premier zou zijn, maar slaagde daar nooit in.
In die jaren was Klaver op de achtergrond altijd aanwezig. Esmah Lahlah was nummer twee van de partij, maar slechts in naam. Klaver ging naar talkshows als Timmermans niet kon en zat naast Timmermans bij belangrijke debatten in de Kamer. Met regelmaat zat Klavers neus in het oor van Timmermans.
Jesse Klaver als deel van de nieuwe generatie politici
Dat getuigde ook van zijn jarenlange politieke ervaring. Klaver ziet zichzelf graag als onderdeel van een nieuwe generatie politici, zoals Henri Bontenbal, Rob Jetten en Mirjam Bikker. Maar hij heeft met afstand de meeste ervaring van hen. Als sinds 2010 is hij Kamerlid. De toen slechts 24 jaar oude Klaver was een vertrouweling van fractievoorzitter Femke Halsema en werd haar opvolger in 2015.
Klaver had een verbazingwekkend snelle opmars in de politiek. Hij was bij links geliefd, maar kreeg ook kritiek. Brandpunt-presentator Fons de Poel noemde hem in een uitzending een ‘snotneus’ wegens zijn bejegening van een ABNAMRO-bestuurder.
De persoonsverheerlijking van Klaver
Met een campagne die sterk op zijn persoon leunde, wist GroenLinks bij de Kamerverkiezingen in 2017 14 zetels te halen. De partij organiseerde ‘meet-ups’ in poppodia door het land heen. Klaver speechte daar en droeg consequent een wit hemd met opgestroopte mouwen. Terwijl GroenLinks met die persoonsverheerlijking succes boekte, decimeerde de PvdA dat jaar. De partij zakte in van 37 naar 9 zetels.
Klaver mocht namens GroenLinks aanschuiven bij de formatietafel om het kabinet-Rutte III te vormen. Het leverde complimenten op van Mark Rutte die in het voorjaar van 2017 Klaver complimenteerde op een VVD-ledencongres. ‘Ik ben onder de indruk geraakt van Jesse Klaver, die ik pas echt leerde kennen aan de onderhandelingstafel.’ Toen de zaal applaudisseerde, grapte Rutte: ‘VVD-publiek dat klapt voor GroenLinks. Dat heb ik voor elkaar!’
De toekomst van links
Maar die warme gevoelens beklijfden niet. De formatie met GroenLinks klapte wegens onenigheid over het te voeren asielbeleid. Dat zette Klaver aan het denken over de toekomst van links. Zijn partij zocht sindsdien toenadering bij de sociaal-democraten. Na het vertrek van PvdA’er Lodewijk Asscher in 2021 kwam daar vaart achter. Klaver was een van de drijvende krachten achter die fusiebeweging.
In de fractie staat Klaver voor de keuze tussen deelnemen aan een coalitie of weer oppositievoeren.
Klaver kreeg daarbij hulp van leden die via moties op congressen de twee partijen tot elkaar lieten bewegen. Uiteindelijk leidde dat in het voorjaar van 2023 tot een gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer. Na de snelle val van het vierde kabinet-Rutte die zomer, kozen de leden van GroenLinks en PvdA ervoor om in het najaar samen op één kieslijst deel te nemen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
Van die fusiebeweging is Klaver nu de tweede leider, na Frans Timmermans. Met zijn lange staat van dienst, is het onwaarschijnlijk dat hij alleen maar tussenpaus wil zijn van de jonge beweging. Dankzij zijn leeftijd hoopt Klaver (39) toch als onderdeel van een nieuwe generatie politici te worden gezien, ook al is hij dat niet.
Deelnemen aan de coalitie of oppositie?
In de fractie staat Klaver voor de keuze tussen deelnemen aan een coalitie, wat D66-leider Rob Jetten nadrukkelijk wenst, of weer plaatsnemen in de oppositiebankjes. Intussen moet Klaver ook in zijn fractie de neuzen dezelfde kant op krijgen. Daarin zitten andere ambitieuze politici zoals Marjolein Moorman en Habtamu de Hoop. Maar zij staken dit keer hun vinger niet op.
Dat gaf Klaver de ruimte om de politiek leider te worden van de beweging die zijn geesteskind is. Nu mag hij er zelf een succes van gaan maken.
View this post on Instagram
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."