‘De doorbijter’ en ‘het bindmiddel’: wie zijn de AI-verspreiders van de PVV?

Timmermans werd slachtoffer van AI-gegenereerde beelden. (Foto: Getty & ANP)

Twee PVV-Kamerleden plaatsten anoniem nepbeelden van Frans Timmermans op Facebook. Het zorgde voor een flinke rel in de verkiezingscampagne. Wie zijn die twee PVV’ers? En wat dreef hen tot hun acties?

Het was niet een gebeurtenis van groot maatschappelijk belang die Maikel Boon het gevoel gaf dat hem een opdracht wachtte in de politiek.

Weliswaar hadden destijds in 2001 de terroristische aanvallen van 9/11 en de opkomst van Pim Fortuyn indruk gemaakt, maar pas na de geboorte van zijn zoontje besloot de in Den Haag geboren Brabander zich verkiesbaar te stellen voor de Provinciale Staten.

PVV en de AI-beelden: van militair tot loyale partijsoldaat

Op de site van de Tweede Kamer benadrukt de PVV’er hoe het vaderschap tot zijn besluit leidde. ‘Als ik niks doe, vroeg ik me af, hoe moet ik hem later dan vertellen: luister, dit is je land geworden en ik heb er niks aan gedaan?’

Als Statenlid ontpopt de oud-militair, woonachtig in Bergen op Zoom, zich tussen 2015 en 2023 als een trouwe partijsoldaat, grenzeloos loyaal aan de opvattingen van Geert Wilders. Het leidt uiteindelijk tot een plek op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Als 24ste op die lijst komt Boon inderdaad in de Kamer, al kan hij dan nog niet rekenen op veel bekendheid. Van de bijna 2,5 miljoen Nederlanders die voor de PVV kiezen, geven er welgeteld 730 hun stem aan Boon. Op X houdt hij zich dan ook vooral bezig met het delen van door Wilders of de partij geplaatste berichten.

Maikel Boon en Patrick Crijns: ontmaskerd als beheerders van nepnieuwspagina’s

Landelijke aandacht krijgt hij pas wanneer De Groene Amsterdammer eind 2024 onthult dat Boon en zijn fractiegenoot Patrick Crijns honderden nepfoto’s van asielzoekers verspreidden via Facebookpagina’s die het tweetal beheert.

Volgens het weekblad opereert Boon onder het pseudoniem ‘wolftour’ en is hij onder die schuilnaam ook zeer actief op het reactieforum van GeenStijl. Uiteindelijk wordt hij van die website verbannen.

PVV en AI-beelden: Gevormd door missie in Afghanistan

In het dagelijks leven werkt Boon – na een stapelaarsroute via mavo, havo, mbo en hbo – enige tijd als begeleider van gevangenen. Eerder, na de aanslagen op de Twin Towers in New York op 11 september 2001, is hij al in dienst geweest bij de Koninklijke Landmacht.

De periode die hem als infanterist in Afghanistan brengt, zal een bepalende invloed hebben op zijn ideeën over religieuze vrijheid.

In het verre Uruzgan ziet hij naar eigen zeggen wat er gebeurt wanneer je ‘de islam ongebreideld zijn gang laat gaan’. Als de islamisering van Nederland niet wordt gestopt, zo zegt hij in 2021 tegen Defensie Platform, ‘zijn Eurabië en Nederabië slechts een kwestie van tijd’.

Maikel Boon: een doorbijter met een klein hartje

In het Provinciehuis in Den Bosch loopt hij strak in het gelid van de PVV-fractie. Mede-Statenlid Michiel Philippart (GroenLinks) had ondanks hun politieke verschillen zeker geen hekel aan Boon. ‘Ik mag Maikel graag als mens,’ zegt Philippaart tegen het Brabants Dagblad. ‘Het is iemand met zowel een grote bek als een klein hartje.’

Dat past bij het beeld dat Boon van zichzelf schetst. ‘Een vaderlandslievende doorbijter’ die ‘niet altijd even diplomatiek is,’ zegt hij zelf over de mentaliteit die hij na zijn installatie in de Tweede Kamer hoopt te kunnen etaleren.

Opgegroeid ‘tussen de boomgaarden en de melkveehouders’ draagt hij naar eigen zeggen de boerensector een warm hart toe. Tot zijn liefhebberijen behoren onder meer vechtsporten, survivalruns en – getuige zijn Instagram-account – voetbalclub NAC Breda.

Stil begin in de Kamer, tot zijn maidenspeech

Zijn toewijding aan het PVV-gedachtegoed ten spijt, schittert Boon in zijn eerste maanden in Den Haag vooral door afwezigheid bij debatten. Als verklaring draagt hij tegen RTL aan dat hij zijn tijd vooral besteedde aan ‘inlezen, schriftelijke vragen, voorbereidingen, heel veel rapporten lezen en collega’s ondersteunen’.

In april 2024, na vierenhalve maand Kamerlidmaatschap, houdt Boon dan toch zijn maidenspeech. Een nipte Kamermeerderheid schaart zich daarbij achter zijn voorstel om de pro-Palestijnse leus ‘from the river to the sea’ te beschouwen als een oproep tot geweld.

Maar pas echt naam maakt hij wanneer de Volkskrant deze week meldt dat Boon en Crijns ook degenen zijn die AI-foto’s en cartoons maakten en verspreidden van hun collega-Kamerlid Frans Timmermans.

Op Facebook staan onder de afbeeldingen diverse doodsbedreigingen aan het adres van de fractieleider van GroenLinks-PvdA. De doorgaans niet erg deemoedige Geert Wilders biedt Timmermans zijn excuses aan. ‘Ongepast en ongehoord,’ schrijft Wilders op X. ‘Ik neem er afstand van. Site is offline.’

Patrick Crijns: de onbekende Limburger met een missie

Een reactie van de twee Kamerleden kwam vooralsnog niet. Patrick Crijns leidde, tot de publicaties in De Groene en de Volkskrant over de AI-foto’s, een zo mogelijk anoniemer bestaan als parlementariër dan Boon.

Na de verkiezingszege van de PVV betreedt hij, vermoedelijk ook tot zijn eigen verbazing, als 32ste op de kandidatenlijst zowaar de Tweede Kamer. Net geen duizend Nederlanders geven hun voorkeursstem aan de man die zichzelf tijdens de campagne afficheert als ‘Limburger met een missie’.

Het is Crijns die in 2014 de Facebookpagina ‘Wij doen GEEN aangifte tegen Wilders’ opricht, waarop later de kunstmatig gegeneerde beelden van onder anderen asielzoekers en Frans Timmermans worden gepubliceerd.

Door aangescherpte regelgeving wordt de pagina enige tijd na oprichting van Facebook verwijderd, om later door Crijns opnieuw te worden opgericht.

Patrick Crijns: van monteur tot online activist

Voordat hij de politieke arena betreedt, werkt de geboren Heerlenaar als monteur, onder meer bij een verlichtingsbedrijf en firma in brandbeveiliging.

Een belangrijk moment in zijn politieke bewustwording volgt in 2016.

De door hem en Boon beheerde Facebookpagina geldt dan al als online verzamelplaats waar tienduizenden min of meer gelijkgestemden elkaar vinden in hun woede over de staat van Nederland.

Via Facebook verzamelen Crijns en mede-initiatiefnemer Peter van Wijmeren digitale handtekeningen voor een referendum over een Nederlands vertrek uit de Europese Unie.

Met de Nexit-petitie onder de arm trekken de twee naar Den Haag – volgens een verslag van NRC als zelfverklaarde ‘bindmiddelen’ die ‘de kloof tussen de elite en het volk dichten’. Tegen de NOS verklaart Crijns indertijd weinig hoop te hebben dat het Nexitreferendum er daadwerkelijk komt.

Van mijnstreek tot Tweede Kamer

Niet lang erna doet hij een vergeefse poging om namens de PVV Statenlid te worden in Limburg. Wel lukt het hem in 2022 om toe te treden tot de gemeenteraad in Landgraaf.

Op Facebook schrijft hij hoe hij zijn woonplaats, waar de PVV een grote aanhang heeft, in tien jaar tijd heeft zien veranderen. Als oorzaken wijst hij aan: ‘Islamisering, discriminatie richting de Nederlanders en linkse indoctrinatie op school.’

De voormalige mijnstreek staat bekend als een van de ongezondste regio’s van Nederland: veel overgewicht, veel rokers, lage levensverwachting. Maar voor Crijns is fysieke fitheid juist een belangrijk streven – zowel privé als in de Kamer, waar hij zich bezighoudt met leefstijlpreventie.

Als jeugdtrainer is hij actief bij FC Landgraaf, hij houdt van fitness en maakt zich sterk voor sportieve betrokkenheid van jongeren en ouderen.

Hij heeft vier kinderen; zijn oudste zoon en diens vrienden mogen dit jaar voor het eerst zijn stem uitbrengen. ‘Allemaal PVV,’ schrijft Crijns 15 oktober op X. Anderhalve week later doet GroenLinks-PvdA aangifte wegens de nepbeelden die hij en Maikel Boon maakten en verspreidden.