Er is niets mis met je afsluiten voor ellende

Een meestal gewaardeerde vriend zei onlangs dat hij mij maar eens ging nadoen en zijn kop in het zand zou steken over een bepaalde kwestie. Ik merkte aan zijn intonatie dat hij dat een laffe houding vond. Nu is dat soms ook zo. Stel je voor dat je bepaalde fysieke symptomen hebt die op een nare ziekte zouden kunnen duiden. Dan moet je niet die kop in het zand steken, maar heb je hopelijk de moed om de werkelijkheid recht in de ogen te kijken.

‘Kop in het zand steken’

De uitdrukking ‘kop in het zand steken’, komt in allerlei talen en culturen voor: zo’n herkenbaar verschijnsel is het dus. Het beeld is natuurlijk afkomstig van het gedrag van de struisvogel, die zich bij naderend gevaar op zo’n manier zou verbergen. Dit verhaal kan zijn ontleend aan een boek van de Romeinse schrijver Plinius de Oudere (23-79), die ook dacht dat de struisvogel zijn eieren uitbroedt door er flink naar te staren.

Nu is de struisvogel een bijzonder dier, een kruising tussen een vogel die niet kan vliegen en een paard, met poten die verkeerd om scharnieren. Maar zo vreemd is hij nu ook weer niet.

De struisvogel verdedigt zich op drie manieren: door hard weg te rennen, door een flinke trap te geven, en door languit in een kuil te liggen en te doen alsof hij een kluit gras is. Als je dan toch dichtbij komt, kun je alsnog een trap krijgen. Maar dat laatste doet de struisvogel vooral in het broedseizoen, om bij de eieren te blijven. En soms neemt hij gewoon een hap zand.

 Roepen dat je het allemaal zo erg vindt – nogal wiedes – is gratuit

De gedachte achter de uitdrukking die wij gebruiken, is dat het gevaar er niet is wanneer je er de ogen voor sluit. Dat is natuurlijk behalve laf – en wie is niet laf? – ook wel een beetje dom.