In mei 2023 bestaat de Koninklijke Nederlandse Schaakbond 150 jaar. De oudste schaakbond ter wereld heeft een mooie, rijke geschiedenis. Zes schakers verdienen zeker een plaats in een historische eregalerij.
Max Euwe
De grootste van allemaal. Max Euwe (1901-1981) won ruim drie decennia, van 1921 tot 1952, alle Nederlandse kampioenschappen waaraan hij deelnam. Indrukwekkender nog was dat de wiskundige uit Watergraafsmeer, als enige Nederlandse schaker, wereldkampioen werd. Dit gebeurde in 1935 toen hij Aleksandr Aljechin versloeg in een langdurige, enerverende tweekamp. Twee jaar later verloor hij zijn titel aan de Rus.
De wetenschapper Euwe droeg bij aan de ontwikkeling van de informatica. Maar hij bleef het schaken stimuleren, onder meer door de publicatie van leerzame boeken. Als voorzitter van de wereldschaakbond FIDE werkte de echte gentleman mee aan de organisatie van de legendarische match tussen Bobby Fischer en Boris Spasski in 1972.
Lees meer over het wereldkampioenschap schaken tussen Bobby Fischer en Boris Spassky: 50 jaar geleden: de Koude Oorlog op het schaakbord
Hein Donner
De kleurrijkste van allemaal. Hein Donner (1927-1988) was een sterke grootmeester, die in de jaren vijftig drie keer Nederlands kampioen werd en later enige internationale toernooien won. Maar hij behoorde nooit echt tot de wereldtop.
De weldoorvoede kettingroker was wel een memorabele figuur, die alleen al door zijn verschijning indruk maakte. Hij kon ook mooi schrijven. Zelfs ernstig gehandicapt na een hersenbloeding in 1983 tikte hij, met één vinger, knappe stukjes.
In politiek opzicht was Donner een dwaallicht. Elseviers Weekblad beëindigde de samenwerking met hem toen de linkse provocateur nadrukkelijk de zijde koos van de Vietnamese communisten. Net als zijn goede vriend Harry Mulisch bewonderde hij de dictatuur in Cuba.
Fenny Heemskerk
Van alle boude beweringen van Hein Donner is de bekendste dat vrouwen niet kunnen schaken. Dit is nogal overdreven, maar vast staat dat mannen sportief ook een stuk beter presteren als het niet aankomt op fysieke kracht.
Fenny Heemskerk (1919-2007) kwam dan ook niet in de buurt van het niveau van Donner. Maar de Amsterdamse, die in de ban raakte van de 64 velden door de match tussen Euwe en Aljechin in 1935, domineerde wel decennialang het vaderlandse vrouwenschaak. In 1977 werd ze grootmeester, bij de vrouwen, waar de lat voor deze titel lager ligt. Door haar manische depressiviteit moest ze soms verstek laten gaan bij toernooien. Wel behaalde zij in 1952 bij het wereldkampioenschap voor dames de tweede plek.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?