Hoe vader en zoon Van de Velde uitgroeiden tot ‘koninklijke zeeschilders’

Een bold move, zullen de Engelsen wellicht hebben gemompeld. Een gewaagde zet, maar een mooie. Vanuit Brits perspectief welteverstaan. Het was 1672, rampjaar voor Nederland. De Republiek werd van alle kanten aangevallen, paniek brak uit, crisis verlamde de samenleving.

En uitgerekend in dat jaar staken vader en zoon Willem van de Velde, gerenommeerde zeeschilders in Amsterdam, de Noordzee over. Terwijl nota bene de Derde Engels-Nederlandse Oorlog werd uitgevochten, traden zij aan als hofschilders van de Engelse koning.

De verhuizing was best logisch

Een saillante transfer? Valt mee, zegt Jeroen van der Vliet (48), hoofd collecties bij het Scheepvaartmuseum, waar tot en met 27 maart 2022 de tentoonstelling Willem van de Velde & Zoon te zien is. ‘De kunstmarkt in Nederland was ingestort, Johannes Vermeer ging zelfs failliet. Dus die verhuizing was best logisch. En ja, een beetje opportunistisch waren de Van de Veldes wel.’ Oorlog en kunst waren gescheiden werelden. Bovendien: de kunstenaars stamden uit een Vlaams geslacht – zo Nederlands waren ze dus niet. Feit is dat de door Willem van de Velde de Oude (1611-1693) gestichte schildersdynastie zowel artistiek als commercieel baanbrekend was, al ruim voor de verhuizing naar Londen.