Het personeelsbeleid van Vladimir Poetin lijkt soms onnavolgbaar, maar is dat niet. Machtsbehoud, onstilbare geldzucht en loyaliteit vormen de ankers van de Russische president, schrijft Pieter Waterdrinker.
Natuurlijk prefereert Poetin het op een dag het Kremlin te verlaten in een doodskist, vol pracht en praal, met Oudkerkslavisch eerbetoon en patriottische muziek. Dat zou immers betekenen dat hij niet is afgezet door een coup, vermoord, overgebracht naar een cel, naar het Internationaal Strafhof in Den Haag of anderszins. Maar dat hij zijn macht, in zijn archipel van paleizen, tot het laatst heeft kunnen behouden.
Op 7 mei is Poetin voor de vijfde maal geïnaugureerd tot president, waardoor hij voorlopig tot 2030 kan aanblijven. Ze waren allen tussen het klatergoud in het Kremlin aanwezig om hem te bewieroken: de oligarchen, de politieke paladijnen, de economische liklakeien die gewend zijn zich te wentelen in een luxe die voor een gewone sterveling moeilijk voorstelbaar is.
Machtsbehoud
Nepotisme, machtsmisbruik, diefstal en bandietengedrag zijn de zuurstof die ze dagelijks inademen. Geld is voor hen en hun families zoiets als water uit de kraan.
Alles wat we over, uit en rondom Rusland horen, zien en lezen, kunnen we maar beter beschouwen door het volgende prisma: machtsbehoud van Poetin en zijn adel. Naast gevoelens van persoonlijke vernedering bij hem en zijn hechte kring, overgoten met neo-imperialistische retoriek, is de oorlog tegen
Oekraïne vooral ook hierom begonnen: banaal machtsbehoud.
Poetins tussenpaus in het Kremlin en huidige vicevoorzitter van de Veiligheidsraad, Dmitri Medvedev, mag dan het Westen bijna dagelijks dreigen met een nucleaire apocalyps, net als Poetin en de rest van de kliek is hij bezig de gestolen miljarden veilig te stellen en over te dragen aan de volgende generatie.
Dat is een tweede prisma dat we er maar beter bij kunnen houden: de erfopvolging, de nieuwe generatie. Poetin is alweer zo lang aan de macht dat velen inmiddels zijn voorganger lijken vergeten: Ruslands eerste democratisch gekozen president uit de geschiedenis Boris Jeltsin.
Knuffelfactor
Ik heb altijd een zwak voor hem gehad, ben destijds een paar maal met hem en zijn presidentiële gevolg op stap geweest, maar rook alom de walmen van machtswellust, corruptie en vooral: de zucht naar geld.
Het Westen keek midden jaren negentig liever weg van de malafide Jeltsin, die was ingepakt door de cynische oligarch Boris Berezovski en andere oligarchen.
Want het alternatief leek erger: een mogelijke terugkeer van de communisten in de persoon van Gennadi Zjoeganov. Bovendien viel met Jeltsin, niet alleen fysiek maar ook politiek en economisch verzwakt, makkelijker zaken te doen wat betreft de uitbreiding van de Europese Unie, de NAVO en andere geopolitieke zaken.
Jeltsin had een hoge knuffelfactor. Hartpatiënt, alcoholist, maar vooral held bij het sneven van een Sovjetcoup in 1991. Dat Jeltsin en zijn directe coterie – waartoe naast Berezovski zijn dochter Tatjana, zijn biograaf en latere schoonzoon Valentin Joemasjev behoorden – uit de staatsruif stalen, was duidelijk.
Maar het doek viel pas echt toen in augustus 1999 de Milanese krant Corriere della Sera schreef dat niet alleen Jeltsin, maar ook zijn dochters Tatjana en Lena geld hadden aangenomen van het Zwitserse bedrijf Mabetex, in ruil voor opdrachten om het Kremlin te renoveren. Onder meer dezelfde klatergouden zaal waarin Poetin onlangs opnieuw is gekroond.
Naast machtsbehoud en zorg voor de nieuwe generatie, is er misschien een derde prisma dat de moderne Kremlinwatcher maar beter op zak kan houden: dat van de loyaliteit. Met vijanden kun je misschien nog tot een compromis komen in de visie van Poetin, maar voor verraders geldt één ding: de dood.
Poetin kan hondentrouw tonen
Poetin betoonde zich in 1996 loyaal aan zijn mentor, de toenmalige burgemeester van Leningrad Anatoli Sobtsjak, nadat die was beschuldigd van corruptie. Poetin smokkelde hem met een privéjet naar Parijs, om aan justitie te ontkomen. Maar ook omdat Poetin zelf had meegedaan aan die corruptie.
Toen de Jeltins in 1999 door Joeri Skoeratov, de procureur-generaal op dat moment, op de korrel werden genomen, was Poetin zojuist benoemd tot hoofd van de FSB, de voormalige KGB.
Wederom betoonde hij zijn hondentrouw door het onderzoek naar de steekpenningen van de Jeltsins te dwarsbomen en een schokkerige zwart-wit-video de wereld in te sturen van Skoeratov met twee prostituees. Het was exit Skoeratov en einde van het onderzoek naar het smeergeld.
De familie Jeltsin leeft nog altijd in grote weelde. Zijn dochter Tatjana en haar man hebben een Oostenrijks paspoort, bewonen onder meer een villa ergens in het Caribisch gebied, waar Poetins makelaar in geld Roman Abramovitsj geregeld langskomt. Naar verluidt om vers geld te brengen.
Poetins ex-vrouw Ljoedmila is na een liefdeloos huwelijk getrouwd met een bijna 20 jaar jongere Rus, volgens boze tongen door Poetin zelf uitgekozen. Met de tientallen miljoenen euro’s die het echtpaar jaarlijks krijgt via een nep-organisatie in Moskou, reizen ze rond tussen hun villa’s in onder meer de Franse stad Biarritz, in Spanje en Davos in Zwitserland.
Een soortgelijk leven hebben de twee officiële dochters van Poetin, zijn kleinkinderen en niet-officiële kinderen bij tal van maîtresses.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?