Zou China eigenlijk een beetje onder de indruk zijn van Europa?

08 mei 2024Leestijd: 2 minuten
Viktor Orbán schudt Emmanuel Macron de hand op EU-top in Brussel. Foto: Miguel MEDINA / AFP

De Franse president Macron droomt van een autonoom Europa, maar kan dat wel, vraagt Jonathan Holslag zich af.

De recente toespraak over de wereldpolitiek van de Franse president Emmanuel Macron moet Peking gerust hebben gesteld. In de beste Gaullistische traditie bepleite Macron een derde weg tussen China en de Verenigde Staten. Hij benadrukte ook dat de Amerikanen zich evenzeer bezondigden aan economisch nationalisme als de Chinezen.

Dit blijft Europa op zijn best voor China: een regio die droomt van een autonome rol, maar in werkelijkheid vooral blijft verzwakken.

Zeker, de Europese Unie heeft de wenkbrauwen doen fronsen met het nieuw onderzoek naar elektrische auto’s en andere maatregelen ten bate van de Europese economische veiligheid. Maar analyses van beleidsadviseurs doen uitschijnen dat China toch nog niet onder de indruk is en wijzen naar veel onderliggende zwaktes.

Ding Chun, directeur van het centrum voor Europastudies aan de Fudan-universiteit in Sjanghai beschreef dat economische veiligheid een mes is dat aan twee kanten snijdt. Aan de ene kant kan het de coördinatie versterken en meer macht naar de Europese Commissie halen. Maar de maatregelen kunnen net ook tot meer spanning tussen Brussel en de lidstaten leiden. Ook de uitvoering van veel project laat te wensen over.

Elitepolitiek

Zhang Jian, de vicevoorzitter van het invloedrijke Chinese Instituut voor Hedendaagse Internationale Relaties, CICIR, opperde in een opiniestuk dat economische veiligheid een soort elitepolitiek is die leidt tot aanpassingen die bij de bevolking zeer onpopulair zijn.

‘Elitepolitiek wordt steeds intenser terwijl de fundamenten van de EU door elkaar worden geschokt en anti-Europese houdingen nog steeds aan kracht winnen,’ observeerde hij, ‘Zo’n Europa kan nooit een echte invloedrijke geopolitieke kracht worden.’

Populisme verzwakt de regio en maakt het moeilijk om werkelijk werk te maken van strategische plannen, vulde Bu Yongguang aan.

Anti-globalisering

Wei Hongxu poneerde dan weer dat de oorlog in Oekraïne de verschillen tussen Westelijke en Oostelijke Europese lidstaten zal blijven doen toenemen. Ook de dwingende houding van de Verenigde Staten draagt bij tot de verdeeldheid meent hij en het betoog van Macron is daar een voorbeeld van.

‘Ideologische trends als anti-globalisering winnen aan kracht en de steeds meer nationalistische politiek zal de spanningen tussen lidstaten doen toenemen.’

Kortom: China lijkt voorlopig niet onder de indruk van het leiderschap van politici als Macron en als er in Europa al te veel leiderschap getoond zou worden, dan beschikt China nog over enkele marionetten om verdeeldheid te zaaien. Xi bezocht er enkele van, wat later op zijn reis: Victor Orban in Hongarije en Alexander Vucic in Servië.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.