De Islamitische Republiek Iran krijgt dit voorjaar bezoek van Tweede Kamerleden die zich bezighouden met Buitenlandse Zaken. Het is voor het eerst in tien jaar dat een parlementaire delegatie uit Nederland naar het land afreist.
De Kamerleden willen een beter beeld krijgen van de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, zegt PvdA-Kamerlid Michiel Servaes.
De SP ziet zelfs ‘ruimte voor onderhandeling, ook over mensenrechten’ met de Iraanse autoriteiten, nu er enige ontspanning is in de relatie tussen Iran en het Westen. Vorig jaar november werd een voorlopig akkoord gesloten over het atoomprogramma van Iran.
Ophangingen
Nog niet duidelijk is welke partijen uiteindelijk meegaan. Dat de VVD zich aan zal sluiten, is in elk geval nog maar zeer de vraag. Kamerlid Han ten Broeke was vrijdag kritisch over het voorgenomen bezoek.
Hij vraagt zich af of het wel mogelijk is met Iran over mensenrechten te onderhandelen. ‘Iedereen ziet een lachende Rohani, maar het aantal ophangingen is, ook onder hem, alleen maar weer toegenomen,’ zegt Ten Broeke. Hij is ‘al blij’ als de onderhandelingen tussen Iran en de ‘internationale gemeenschap’ over de nucleaire ambities tot een goed akkoord leiden. ‘Dat akkoord ligt er bepaald nog niet,’ vindt het VVD-Kamerlid.
Ook het Iran-comité, een stichting van Nederlandse burgers die zich zorgen maken over het Nederlandse beleid ten opzichte van Iran, heeft grote twijfels. Het comité wil eerst afwachten hoe serieus de islamitische republiek het akkoord uitvoert, voordat Kamerleden een bezoek brengen.
Atoomprogramma
Dat de relatie tussen Iran en het Westen de laatste tijd iets is verbeterd, kan niet worden ontkend. Na het aantreden van president Hassan Rohani vorig jaar juni is er in elk geval een eerste akkoord gesloten met de Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brittannië, China, Frankrijk en Duitsland over het atoomprogramma. Het gaat hier echter om afspraken die zes maanden geldig zijn. Daarna moet er een definitieve overeenkomst worden bereikt.
De vraag is in hoeverre de Iraniërs hun atoomprogramma, waarvan velen denken dat dit moet leiden tot kernwapens, echt willen opgeven. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu bijvoorbeeld is er niet gerust op. Hij ziet Rohani als een ‘wolf in schaapskleren‘ – het zachtaardige gezicht van een bewind dat de nucleaire ambities helemaal niet zal bijstellen.
Bovendien moet de rol van de Iraanse president Rohani niet worden overschat. De werkelijke macht in de islamitische republiek ligt niet bij de gekozen president, maar bij de hoogste geestelijke leider van de islamitische republiek, grootayatollah Ali Khamenei.
Die benadrukte onlangs in de gebruikelijke retoriek dat Amerikanen zich tijdens het overleg over het atoomprogramma ‘vijandig toonden tegenover Iran, de Iraniërs, de islam en de moslims’. Amerika wordt door het regime gezien als de ‘grote satan’.