Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) is deze week voor een driedaags bezoek op het communistische Cuba. Timmermans is de eerste Nederlandse minister die het eiland bezoekt, maar voor een deel van links Nederland was Cuba allang bekend terrein.
Zo waren de linkse prominenten Harry Mulisch en Peter Schat veelvuldig op het eiland te vinden. Syp Wynia vestigde daar in een column in maart 2007, verschenen in weekblad Elsevier, al eens de aandacht op.
Lees zijn column hieronder nog eens terug.
De talrijke Nederlandse toeristen die voor het eerst in Cuba zijn, zijn altijd weer verrast door de alom aanwezige Nederlandse stads- en streekbussen. Die rijden getuige de aanduidingen naar plaatsen als Middenbeemster en Swifterbant. Het geeft menige Nederlandse toerist een goed gevoel die arme Cubanen zo nog een beetje te kunnen helpen.
Nu worden de Nederlandse bussen op Cuba niet uitsluitend ingezet voor het openbaar vervoer. In de Cubaanse hoofdstad Havana trof ik ook een bus aan van de voormalige Noord-Nederlandse streekvervoerder GADO (opschrift: ‘Disco Bus’) die kennelijk in handen was gekomen van het Cubaanse ministerie van Justitie.
Dat is al andere koek, want dat ministerie maakt deel uit van de communistische politiestaat, die iedereen langdurig in de cel stopt die maar enigszins een gevaar is voor de al een halve eeuw aanhoudende revolutie.
Ruilhandel
De bussen zijn niet per se ontwikkelingshulp, maar onderdeel van ruilhandel. De Rotterdamse ondernemer Willem van ’t Wout gebruikt de Nederlandse bussen als betaalmiddel voor de nikkel die hij al veertig jaar afneemt van Cuba en die hem en zijn kinderen tot intimi van de zieke Fidel Castro hebben gemaakt.
Door toedoen van Van ’t Wout – wiens bedrijf in zijn eentje driekwart van de Cubaans-Nederlandse handel voor zijn rekening neemt – is Nederland Cuba’s grootste exportland.
Van ’t Wout is een handige rakker, gespecialiseerd in handel met landen die niet zo lekker liggen. Hij slaagde er ook in de Nederlandse overheid voor Cuba te interesseren. Officiële handelsmissies naar het land kwamen op zijn initiatief tot stand. De haven van Moerdijk, van waaruit Van ’t Wout opereert, helpt de Cubanen met het aanleggen van havens. Toch opmerkelijk, zo’n royale Nederlandse overheidsgeste aan zo’n politiestaat.
Koopman
Willem van ’t Wout past natuurlijk in een Nederlandse traditie, die van de koopman die niet te veel vragen stelt, maar alleen aan de handel denkt. Naast die koopman hebben we in het buitenland ook altijd de dominee, die als de ideologische antagonist van de koopman kan worden beschouwd.
Laten we schrijver Harry Mulisch, ontdekker van de hemel, in het geval van Cuba als de dominee zien die als tegenhanger van koopman Van ’t Wout fungeert. Mulisch loopt al veertig jaar warm voor Cuba en wel zodanig dat hij, blijkens de nieuwste roman van Connie Palmen, de Castro-afvallige componist Peter Schat uit zijn Herenclub stootte.
Onderdrukkingsstaat
Mulisch staat hierin natuurlijk niet alleen. Een reeks van vooraanstaande Nederlandse personen en organisaties steunt, bedoeld of uit naïviteit, al jaren de onderdrukkingsstaat van de gebroeders Fidel en Raúl Castro.
En als het niet om de broers Castro gaat, is er altijd nog de heilige Che Guevara, die direct na het slagen van de Cubaanse revolutie in 1959 om te beginnen maar eens alle tegenstanders liet executeren. Nadien verlegde Che zijn zegenrijke werk naar het vasteland van Zuid-Amerika om daar met geweld de arbeiders te bevrijden.
Che heeft, helemaal passend in de aanhoudende Nederlandse passie voor Cuba en Castro, op dit moment een eigen tentoonstelling in het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam. Grappig genoeg heeft het aan aanminnige belangstelling van onze koninklijke familie voor Castro’s Cuba ook niet ontbroken.
In 1998 nog werden prins Claus en zijn tweede zoon Johan Friso – u weet wel, de echtgenoot van wereldverbeteraar en mediacritica Mabel Wisse Smit – warm onthaald door Fidel Castro zelf, met de jenever op tafel nog wel. Castro vergeleek zichzelf bij die gelegenheid met Willem van Oranje, immers ook een revolutionair die vader des vaderlands werd.
Hulpclubs
Er zijn ook nog altijd gesubsidieerde hulpclubs als Oxfam Novib en Hivos die zogenaamde particuliere initiatieven op Cuba steunen, al weet iedereen dat dergelijke initiatieven alleen kunnen bestaan met medewerking van Castro’s regime. Oxfam vindt het socialistische Cuba overigens ook zo beroerd niet, en wijt alle feilen van Cuba aan de Amerikaanse boycot.
De wereld van koopman Van ’t Wout en dominee Mulisch komen pas echt samen in de persoon van oud-PvdA-politicus Bram Peper.
Die was als burgemeester van Rotterdam een enthousiaste Castro-bezoeker en als jongeman lid van Nieuw Links, dat veertig jaar geleden ook al enthousiaste afgevaardigden naar Cuba stuurde. Peper werd daarvoor beloond met een commissariaat bij de firma van Willem van ’t Wout.