In zekere zin is het Europese asielsysteem de hoofdschuldige aan de vele verdronken vluchtelingen op de Middellandse Zee. Europa moet kiezen voor Australische aanpak. Het probleem, de hoofdrolspelers en de mogelijke oplossingen.
Het probleem
De vluchtelingenstroom naar Europa moet worden gekeerd. Om nog meer verdrinkingsdoden op de Middellandse Zee te voorkomen. En om te vermijden dat de West- en Noord-Europese verzorgingsstaten bezwijken onder de aanhoudende import van vluchtelingen en gelukzoekers.
Wie speelt welke rol in dit treurspel?
Allereerst de vluchtelingen die de ervoor kiezen om voor veel geld een levensgevaarlijke overtocht te wagen. De meesten zijn niet op de vlucht voor oorlogsgeweld maar voor economische misère. Het is dus niet zelden een kwestie van eigen verantwoordelijkheid.
Mensensmokkelaars adverteren met een enkeltje Europa. Waar komen bootvluchtelingen vandaan? http://t.co/jmro5hGplr pic.twitter.com/ArTATbi3Ro
— Elsevier (@Elsevier) April 20, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Families sturen een sterke (jonge)man in de hoop dat hij in een asielprocedure komt en na toelating zijn familie kan laten overkomen.
Zonder gewetenloze criminele mensensmokkelaars zouden deze vluchtelingen kansloos zijn. De meeste Syriërs komen via Turkije en Egypte. Uit Libië komen overwegend Afrikanen.
Op de Middellandse Zee is Frontex actief, het Europese grensbewakingsagentschap. Zodra zij een schip vol vluchtelingen in de smiezen krijgen, begeleiden ze dat naar bijvoorbeeld Lampedusa of Malta, waar de vluchtelingen aan land worden gezet.
De Italiaanse autoriteiten laten de vluchtelingen toe op Europees grondgebied en knijpen een oogje dicht, als ze naar Noord- of West-Europa doorreizen. Logisch, het land zit in een economische crisis en is niet in staat om jaarlijks honderdduizenden sloebers op te vangen.
Van wie moet het antwoord komen?
De Europese Unie is tot nu toe niet in staat gebleken om ook maar een begin van een antwoord te formuleren op de aanhoudende crisis. In plaats van dat Frontex de vluchtelingenboten tegenhoudt, worden ze begeleid naar Italië.
Dat vluchtelingen in Europa tijdelijke papieren en zelfs een paspoort kunnen krijgen, is een belangrijk motief om de gevaarlijke oversteek te maken.
In zekere zin is het Europese asielsysteem de hoofdschuldige aan dit drama. Om asiel aan te vragen, moet je je fysiek aan de Europese grenzen melden – met alle gevaren van dien voor de vluchtelingen. Daarvan profiteren de mensensmokkelaars.
En als je in een land als Nederland ‘binnen’ bent, kun je er meestal gewoon blijven. Krijg je ondanks vele beroepsmogelijkheden geen asiel, dan wacht er wel een generaal pardon of een vriendelijke burgemeester die je ook opvang biedt als je niet meewerkt aan terugkeer.
Suggesties om geld te investeren in opvang in de regio en vluchtelingen in hun eigen regio asiel te laten aanvragen – waardoor ze niet meer hun levens hoeven te wagen op gammele schuiten van niets ontziende criminelen – stuiten tot nu toe op politieke onwil van politici als Alexander ‘bah bah bah’ Pechtold (D66).
De mogelijke oplossingen
Herzie het asielbeleid. Doe als Australië en ga als Europese Unie met spoed over tot grootschalige, correcte opvang in de regio. Na screening komen alleen echte vluchtelingen volgens een verdeelsleutel in aanmerking voor een enkele reis naar de vleespotten van Europa. Niet de vluchteling bepaalt in welk land hij zich kan vestigen, maar Europa.
Begeleid tot het zover is de onderschepte boten terug naar Libië, Egypte of Turkije. Demoraliseer de hordes vluchtelingen die nog op een vertrek hopen. Maak de kans kleiner dat ze Europa bereiken.
Overweeg om op korte termijn tijdelijk in te grijpen in Libië. Lokaliseer vanuit de lucht de schepen die voor transport van vluchtelingen kunnen worden ingezet en maak ze onklaar. Of blokkeer de havens.
Houd in Europees verband ook anderssoortige acties tegen het licht. Want kan Europa het zich wel permitteren om in Noord-Afrika een gigantische failed state te tolereren?
Lees vooral ook dit stuk.