Veel inwoners van Beijing brachten Eerste Kerstdag binnenshuis door. Niet om samen Kerst te vieren, want dat is in China nog maar een piepjonge traditie. Bovendien is Kerst geen officiële vrije dag.
Als het kon bleven de Chinezen binnen vanwege de luchtvervuiling. De overheid had een waarschuwing voor ernstige smog afgekondigd; het hoogste van zes alarmniveaus.
Ouderen en kinderen worden dan geadviseerd binnen te blijven en anderen moeten activiteiten buiten de deur vermijden.
Fijnstof
De Chinese lucht zit vol schadelijke stoffen, maar niets trekt zoveel aandacht als fijnstof. Want fijnstof maakt luchtvervuiling zichtbaar en is de belangrijkste veroorzaker van smog.
De hoeveelheid fijnstof in de lucht van de Chinese hoofdstad bereikte de afgelopen dagen waarden tussen de 250 en 300 microgram per kubieke meter. De wereldgezondheidsorganisatie WHO hanteert 25 microgram als grens waarboven gezondheidsrisico’s bestaan.
Soep
2013 Was een uitzonderlijk slecht jaar voor de luchtkwaliteit in China. Nog nooit was het aantal smogdagen zo groot. Regelmatig werden recordwaarden fijnstof gemeten.
Zo werd in Xi’an een waarde van 933 microgram per kubieke meter vastgesteld. Dan doet ademen pijn en ziet de wereld er uit als een dikke, gelige soep met een zicht van minder dan 100 meter.
Zelfs in Shanghai, dat vanwege zijn ligging aan zee als relatief schoon wordt beschouwd, moesten een paar keer de scholen dicht. Begin december werden daar fijnstofwaarden van boven de 300 microgram gemeten, die de lokale autoriteiten dwongen een nieuwe schaal met meetwaarden te introduceren.
Bordje
De enorme milieuvervuiling is de prijs die China betaalt voor zijn pijlsnelle economische ontwikkeling in de afgelopen 35 jaar. De vervuiling van lucht, grond en water is het grootste probleem van de Volksrepubliek.
Die vervuiling komt via het drinkwater en voedsel letterlijk op het bordje van alle Chinezen terecht.
Schadepost
Die prijs wordt te hoog. Luchtvervuiling is niet alleen een gezondheidsrisico voor de inwoners van China (en de landen eromheen, want Chinese smog waait regelmatig naar Zuid-Korea en Japan).
Maar het begint langzamerhand ook een enorme economische schadepost te worden. Regelmatig gaan vanwege smog snelwegen, treinverbindingen en luchthavens dicht. Fabrieken kunnen als noodmaatregel tijdelijk gesloten worden.
Multinationals krijgen steeds meer moeite personeel te vinden dat voor een paar jaar hun gezin naar China wil verhuizen. Zelfs buitenlands toerisme lijdt onder de smog.
Geen wonder dat de Chinese overheid eindelijk het smogprobleem aanpakt.
Maatregelen
Een groot plan is aangekondigd om de uitstoot van fijnstof in de komende vier jaar terug te dringen, door uitstoot van fabrieken te filteren, energiecentrales op gas in plaats van steenkool te stoken en versneld oudere auto’s, bussen en vrachtwagens te vervangen, het liefst door elektrische voertuigen.
De uitvoering van de maatregelen gaat China naar schatting 1.750 miljard yuan (210 miljard euro) kosten.
Vuurwerk
Ook de burgers worden offers gevraagd. Zo kondigde de stad Beijing aan dat het verboden zal zijn vuurwerk af te steken met Chinees nieuwjaar als er te veel fijnstof in de lucht zit. Het verbod zal met een sms-bombardement bekend worden gemaakt.
Als alle maatregelen helpen, zal de gemiddelde hoeveelheid fijnstof in China’s grootste steden in 2017 met 60 microgram zijn teruggebracht. Gezien de waarden die het hele jaar door worden gemeten, is het smogprobleem daarmee nog lang niet opgelost. Maar het is een begin.
Laat ik dit jaar positief eindigen: een keerpunt in het denken.