LONDEN (ANP) – De Britse premier David Cameron heeft voor het referendum gezegd zo snel mogelijk een beroep te doen op artikel 50 van het Verdrag van Lissabon. Dat wetsartikel bepaalt hoe een lidstaat de unie kan verlaten. Het artikel stelt onder meer dat de onderhandelingen over het vertrek uit de unie en hoe de relatie verder geregeld wordt, maximaal twee jaar zouden mogen duren. Maar het EU-vertrek na een referendum in 1982 van het ‘kleine’ Groenland, een afgelegen oord dat voornamelijk vis uitvoert en een bevolking heeft zo groot als de gemeente Heerenveen, duurde alleen al drie jaar.
Britse voorstanders van de brexit zoals Boris Johnson en Michael Gove, hebben gesuggereerd dat het beter is te wachten met het oppakken van artikel 50. Zij willen eerst informele gesprekken met de andere EU-lidstaten voeren, in hoop dat de serieuze onderhandelingen dan later gesmeerd lopen. Ze stellen ook dat hun land onmiddellijk stappen kan nemen, zoals bijvoorbeeld het weren van bepaalde buitenlanders. Maar formeel blijft Groot-Brittannië in alles gewoon EU-lid tot aan het einde van de twee jaar van onderhandelingen. Die onderhandelingsperiode kan worden verlengd als alle 28 lidstaten dat wensen.
Artikel 50 bepaalt dat de voorwaarden waaronder Groot-Brittannië de unie verlaat, eerst door de overige 27 lidstaten moeten worden opgesteld. Londen praat daar in principe niet over mee. De rest van de EU zal bijvoorbeeld proberen de rechten van de bijna drie miljoen EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk zo goed mogelijk te waarborgen.
Moeizaam
Het afscheid van de EU wordt ook moeizaam door de vereiste instemming van het Europese en het Britse Parlement over het uiteindelijke verdrag van uittreding uit de unie. En wanneer Londen de EU verlaat, zegt het ook het verdrag uit op waarmee het recht van de EU boven het Britse recht staat. Maar dan moeten volgens de BBC zeker 80.000 pagina’s aan akkoorden met de EU worden opgezegd of in andere vorm gehandhaafd. Het parlement in Londen zal dat proces willen sturen.
De meerderheid van het Britse parlement is ondertussen voorstander van EU-lidmaatschap. Er zijn al parlementsleden van verschillende partijen die samen kijken hoe ze een brexit kunnen regelen, waar je zo min mogelijk van merkt. Prioriteit is daarbij dat hun land onderdeel blijft van de EU-markt. De brexit-aanhang denkt dat het breken met de EU in 2020 een feit kan zijn. Anderen vrezen dat het tientallen jaren gaat duren.