Klimaatbeleid Duitse Groenen maakt kiezers boos en verdeelt coalitie

Al te voortvarende plannen voor verduurzaming maken de Duitse regeringspartij De Groenen tot gebeten hond. Huiseigenaren klagen, ook over warrige communicatie. In de coalitie knettert het.

Ogenschijnlijk gebroederlijk kwam de Duitse regering eind maart naar Rotterdam. De sociaal-democratische bondskanselier Olaf Scholz (SPD) werd geflankeerd door zijn vicekanselier Robert Habeck van De Groenen en schatkistbewaarder Christian Lindner van de liberale peartij FDP. In het fraaie Boijmans-Depot, waar de Nederlanders ermee instemden om hun gevechtseenheden onder Duits commando te stellen, kon de Berlijnse regering de interne problemen even vergeten.

Op hetzelfde moment zaten vertegenwoordigers van dezelfde partijen in de Bondskanselarij al een dik etmaal in conclaaf. Een heuse kabinetscrisis. Tot op heden zijn de ruzies niet opgelost. ‘Het verkeerslicht is uitgevallen,’ schreef de linkse krant Tageszeitung, verwijzend naar de kleuren van de coalitiepartijen: rood, geel en groen. ‘De Ampel-coalitie kan niet eens een verwarmingswet in elkaar flansen, terwijl oorlog en inflatie de koopkracht geselen.’

Kiezers geven de groene milieupartij de schuld, bleek bij recente deelstaatverkiezingen in Berlijn en Bremen. Habeck, ‘superminister’ van Klimaat en Energie, wil dat miljoenen Duitsers vanaf 2024 hun huizen in de winter niet meer verwarmen met gas en olie. De ook door sommige Nederlanders verguisde warmtepomp moet het overnemen.

Lees hieronder verder

‘Duitsers willen best voor klimaat betalen, maar niet ten koste van het eigen erf’

‘In Duitsland, waar de meeste mensen huren, geldt het eigen huis als de burcht die moet worden verdedigd,’ zegt partij-onderzoeker Gero Neugebauer (81), al decennia verbonden aan de Freie Universität Berlin. ‘Duitse burgers willen best voor het klimaat betalen, maar niet ten koste van het eigen erf. Driekwart van de kiezers wil beleid dat nuttig is en hen niets kost.’

Ondanks sterk teruglopende resultaten in de peilingen, doen De Groenen alsof er weinig aan de hand is. Black-outs in de stroomvoorziening, waarvoor oppositiepartijen CDU en AfD, werkgevers en energiebedrijven waarschuwen, zijn er nog niet.

Lees hieronder verder

Milieupartij is de gebeten hond, vooral Robert Habeck

De milieupartij is de gebeten hond. Met name Habeck, een intellectueel die ten behoeve van zijn duurzaamheidsbeleid graag lange monologen afsteekt, is het mikpunt van de media. Sinds dagblad Bild in maart een voorlopige versie van de vergroening van de Duitse verwarming in handen kreeg, hagelt het elke dag kritiek.

Tot overmaat van ramp bleek op Habecks departement aan de hoofdstedelijke Invalidenstraße, waar vroeger ­invalide oorlogsslachtoffers verbleven, nepotisme te heersen. Staatssecretaris Patrick Graichen moest zijn biezen pakken – wel met behoud van maandelijks 10.000 euro pensioen. Onder zijn leiding gingen hoge subsidies naar de milieuorganisaties van zijn broer en zus. Ook had hij de getuige op zijn bruiloft benoemd op een hoge ministeriële positie.

Voor de tweede keer spelen de zelfbenoemde klimaatridders van De Groenen een grote rol in de Duitse regering. De Groenen gelden als een partij die graag zaken zou verbieden, zoals vlees, vliegen en vervuilende industrie. Veel stemmers zijn hoogopgeleide ambtenaren, activisten en leraren. De eerste keer dat de Groenen deel uitmaakten van de regering, was in 1998 onder toenmalig kanselier Gerhard Schröder (SPD). Anderhalf jaar geleden ging de ecologische partij in zee met regeringsleider Olaf Scholz, net als Schröder een sociaal-democraat.

‘Dat De Groenen het momenteel zo slecht doen in de peilingen, ligt ook aan de partij zelf,’ zegt onderzoeker Gero Neugebauer. ‘In de basis zijn hun kiezers ontevreden omdat ze inmiddels meer lijken op een pragmatische Staatspartei, die oude dogma’s links laat liggen. Die achterban blijft thuis, gaat niet meer stemmen.’

Tot deze afhakers behoren de voormalige spijbelende scholieren van de beweging Fridays for Future. Ook de klimaatklevers van Letzte Generation, door de Beierse justitie inmiddels aangemerkt als criminele organisatie, zijn ontevreden met de partij.

Op de achtergrond speelt ook de strijd om het leiderschap in de partij tussen Robert Habeck en zijn collega-minister Annalena Baerbock (Buitenlandse Zaken). Van 2018 tot 2022 bekleedden ze samen het duo-voorzitterschap bij De Groenen. Baer­bock kon als lijsttrekker bij de verkiezingen van 2021 geen hoge ogen gooien, terwijl Habeck vorige zomer nog de ­populairste politicus was. Nu is hij de schlemiel in de peilingen. ‘Tussen deze twee kemphanen bestaat voorlopig een niet-aanvalsverdrag,’ zegt politicoloog Neugebauer.

‘Huiseigenaren moeten hun cv-ketels vervangen, voor heel veel geld’

Hij merkt op dat vicekanselier Habeck, in een vorig leven kinderboekenschrijver, tegelijk een felle tweestrijd voert met minister Lindner (Financiën) van de liberale FDP. ‘Die partij verloor eveneens terrein bij regionale verkiezingen en gaat nu de barricaden op voor de huiseigenaren die hun cv-ketels voor veel geld moeten vervangen.’ Terwijl Habeck inzet op overheidssubsidies, wil Lindner meer ruimte voor de particuliere sector, waarmee initiatieven van het ­bedrijfsleven en de markt worden bedoeld.