Poetins pad naar oorlog

Het is nu amper voorstelbaar, maar er was een tijd dat Vladimir Poetin wilde dat Rusland zich bij het Westen zou aansluiten. Najaar 2000, kort na zijn aantreden als president, stelde hij de Amerikaanse president Bill Clinton tussen neus en lippen voor om Rusland te laten toetreden tot de NAVO. In de talkshow van de Britse journalist David Frost zei Poetin enkele maanden eerder: ‘Rusland is deel van de Europese cultuur. Ik kan mij niet voorstellen dat mijn eigen land geïsoleerd raakt van Europa en, wat we vaak noemen, de geciviliseerde ­wereld.’

Tot afgrijzen van zijn militair adviseurs antwoordde Clinton destijds dat hij ‘geen bezwaar’ had tegen een Russisch NAVO-lidmaatschap. Maar de kwestie werd nooit actueel. Poetin wilde dat Rusland zou worden uitgenodigd en per direct toegang zou krijgen tot de NAVO. De Amerikanen hielden vast aan de geijkte procedure: Rusland moest zelf het lidmaatschap aanvragen en daarna voldoen aan de voorwaarden.

Het spoor richting Europese Unie (EU) liep eveneens direct dood. Rusland was economisch en politiek onderontwikkeld, vonden ze in Brussel. Bovendien was het land veel te groot, het zou de balans verstoren. Een al sinds 1994 bestaand strategisch partnerschap tussen Rusland en de EU bleek het maximaal haalbare.