Het leger in de Amerikaanse straten? 4 vragen

02 juni 2020Leestijd: 3 minuten
In Atlanta zet de nationale garde al zwaar materieel in. Foto: TNS via ZUMA Wire

Na dagen van protesten en plunderingen belooft president Donald Trump hard op te treden tegen relschoppers. Het leger zou zelfs een rol kunnen spelen.

Al zeven dagen achtereen zijn door heel Amerika grootschalige demonstraties. Het is het gevolg van de dood van George Floyd, een 46-jarige Afro-Amerikaan die in Minneapolis door een politieagent om het leven werd gebracht. Vooral overdag zijn de protesten vreedzaam, maar als het donker wordt, komt ander volk op de been dat uit is op onrust. Maandagnacht werden opnieuw talloze winkels in Manhattan geplunderd door een boze menigte. Genoeg is genoeg, vindt president Trump.

Wat zei Trump?

In zijn eerste speech over het geweld van de afgelopen dagen schetste Trump het beeld dat de demonstraties weinig meer te maken hebben met de rassendiscussie. In plaats daarvan zijn gewapende groepen – ‘professionele anarchisten, criminelen, antifa en anderen’ –  puur uit op geweld.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Hij belooft hard in te grijpen. ‘Ik ben jullie president van law and order. Ik zal alle federale middelen mobiliseren, burgerlijk en militair, om de plunderingen en oproer te stoppen.’ Als de gouverneurs van de staten niet genoeg doen om de rust terug te brengen, stuurt hij het leger erop af, aldus Trump. Terwijl hij dat zei, gebruikte de politie voor het Witte Huis traangas om demonstranten weg te jagen, net voordat de avondklok in Washington zou ingaan.

Wat zijn de reacties?

Democraten zijn woedend. Senator Kamala Harris noemde Trump onverbloemd ‘een dictator’. ‘Wie stuurt nou het leger af op zijn eigen volk?’ zei ze verontwaardigd tijdens een interview op MSNBC. Maar sommige Republikeinen zijn positief over de stap van Trump. Senator Tom Cotton uit de staat Arkansas zegt dat het leger een rol kan spelen om ‘binnenlandse terroristen’ te bestrijden en Amerikaanse steden weer veilig te maken.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Kan Trump zomaar het leger inzetten?

Een wet uit 1807 geeft de president de macht om het leger in te zetten bij aanhoudende binnenlandse onrust. Dat is ook eerder gebeurd. George Bush sr. was de laatste die het leger daarvoor gebruikte, in 1992. Destijds waren er grote rellen in Los Angeles rond de zaak van Rodney King: ook een geval van politiegeweld tegen een Afro-Amerikaan. President Bush werd toen geen dictator genoemd, maar er was ook een belangrijk verschil: in 1992 vroeg de staat Californië de federale overheid om hulp, iets wat staten nu niet hebben gedaan.

Hoe groot is de kans dat Trump het leger werkelijk inzet?

Het zou goed kunnen dat het blijft bij dreigementen. Trump heeft geen goedkeuring van het Congres nodig om het leger te kunnen inzetten. Wel moet hij de wet officieel activeren – zodat staten en steden zich kunnen voorbereiden op de komst van militairen. Dat deed hij nog niet.

Daarop is één grote uitzondering: Washington D.C. is geen staat en daar heeft de president de macht om zonder opgaaf van reden militairen in te zetten. Maandagavond vloog er een legerhelikopter boven demonstranten die de avondklok aan hun laars lapten.