Bittere ruzie over trein leidt tot oorlogsdreiging Kosovo en Servië

Een beschilderde trein leidt tot oplopende spanningen tussen Servië en Kosovo. In dien mate dat de president van Servië Tomislav Nikolic, die Kosovo nog altijd beschouwt als een provincie, dreigt met een militaire interventie.

‘Wij zullen het leger sturen om te voorkomen dat Serviërs worden vermoord. Ik ga dan ook en niet voor het eerst,’ zei Nikolic. De president stond bekend als zeer nationalistisch en voorstander van een Groot-Servië. Maar intussen zegt hij een ‘gematigd nationalist’ te zijn.

Kosovo spreekt van ‘onacceptabele provocatie’

Servië stuurde zondag een trein, versierd met de Servische vlag en met de tekst ‘Kosovo is Servië’ in twintig talen naar Mitrovica. Daar wonen nog altijd veel etnische Serviërs, die vasthouden aan de claim dat Kosovo onlosmakelijk deel uitmaakt van Servië.

De Kosovaren zien de actie van president Tomislav Nikolic en zijn regering als een onacceptabele provocatie. De politie hield de trein dan ook tegen. Daar reageerde de Servische premier Aleksandar Vucic erg boos op. Volgens hem waren de Kosovaren zelfs van plan om het treinpersoneel – eveneens gestoken in de Servische nationale kleuren – te arresteren. ‘Dit was een poging om een conflict te veroorzaken,’ sprak hij. ‘Het enige dat wij willen, is vrede. We zonden een trein, geen tank!’

Militair ingrijpen van de NAVO

Belgrado beschouwt Kosovo als een onderdeel van Servië en als bakermat van de Servische natie en Servisch orthodoxe kerk. De Servische autonome provincie Kosovo en Metohija werd in 1999 losgemaakt van Servië door toedoen van westerse mogendheden en militair ingrijpen van de NAVO.

Het ministaatje Kosovo werd in 2008 officieel onafhankelijk, een status die door een groot aantal landen (108 van de 193 leden van de Verenigde Naties) inclusief Nederland wordt erkend. Spanje deed dat bijvoorbeeld niet – het land is bang dat hetzelfde gebeurt in eigen land. Angst voor precedentwerking dus: Baskenland en Catalonië zouden zich ook wel eens kunnen afscheiden, was de gedachte ruim acht jaar geleden.

Binnen de EU hebben ook Slowakije, Griekenland, Roemenië en Cyprus de onafhankelijkheid van Kosovo nog niet erkend. Lid van de Verenigde Naties (VN) hoeft Kosovo ook niet tegemoet te zien, omdat Rusland en China (met vetorecht in de VN-Veiligheidsraad) ertegen zijn.