Bijleenregeling lokt ‘vreemd gedrag’ uit

De fiscale bijleenregeling leidt tot ‘vreemd gedrag’ van huizenkopers. De eigenaren die te maken krijgen met de regeling die de hypotheekrenteaftrek aan banden moet leggen, blijken grote bedragen bij te lenen voor onderhoud en verbouwing van hun huis. Is er sprake van gerommel met de regels?

Dat ‘vreemde gedrag’ blijkt uit een studie van wetenschappelijk medewerker Machiel van Dijk van het Centraal Planbureau (CPB) en Bart Voogt van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), die in het komende nummer van economenblad ESB wordt gepubliceerd.

Overwaarde in nieuw huis

De fiscus gaat er sinds 2004 van uit dat huiseigenaren de overwaarde van hun oude huis investeren in hun nieuwe huis. Wie dat niet doet, mag de rente over de hypotheek voor het nieuwe huis niet meer helemaal van de belasting aftrekken. Doel ervan is de aftrek van hypotheekrente te beperken.

Als iemand zijn oude huis verkoopt voor 200.000 euro, en er rust een hypotheek op van 150.000 euro, gaat de fiscus ervan uit dat hij de 50.000 euro overwaarde in zijn nieuwe huis stopt. Als dat 250.000 euro kost, mag de nieuwe fiscale eigenwoningschuld in principe niet meer dan 200.000 euro bedragen.

Uitzondering voor onderhoud

‘Een uitzondering voor een hogere eigenwoningschuld wordt gemaakt voor schulden die zijn aangegaan voor verbetering en onderhoud van de nieuwe woning,’ leggen Van Dijk en Voogt uit. ‘Ook deze mogen tot de nieuwe eigenwoningschuld worden gerekend.’

Uit de analyse van data van belastingplichtigen door Van Dijk en Voogt blijkt: ‘hoe kleiner de eigenwoningschuld voor de nieuwe woning mag zijn als gevolg van de bijleenregeling, hoe meer zij aangeven geld bij te lenen voor onderhoud of verbetering van de nieuwe eigen woning.’

Niet goed aangeven