‘Robots’ gaan kranten vullen: algoritmen die berichten schrijven, komen naar Nederland. Verliezen journalisten straks hun baan? Nee, het biedt juist kansen.
Robots pikken banen in, zei minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) afgelopen jaar in een speech. Voor journalisten komt die dag snel dichterbij: in mei kregen het Fontys Lectoraat Media en Tilburg University een overheidssubsidie van 700.000 euro om algoritmen te ontwikkelen die automatisch nieuwsberichten kunnen schrijven. Robotjournalistiek dus.
Staat de krant straks vol met door robots getikte artikelen? Hille van der Kaa (36), die het Tilburgse onderzoek leidt, denkt van wel. ‘Alles wat de komende jaren in de journalistiek kan worden geautomatiseerd, wordt dat ook.’
Kostenbesparing
Piet Bakker (56), lector massamedia aan de Hogeschool Utrecht, verwacht dat media geïnteresseerd zijn, ‘bijvoorbeeld als kostenbesparing’. Zijn hogeschool doet er nog niets mee, zegt hij.
In de Verenigde Staten zijn ze al ver met robotjournalistiek. Persbureau Associated Press (AP) publiceert automatisch gegenereerde berichten met sportuitslagen en kwartaalcijfers.
Wat voor soort berichten robots in Nederland zullen schrijven, hangt vooral af van de (taal-) ontwikkeling van algoritmen die automatisch teksten produceren. Van der Kaa: ‘Dat is lastig. De Nederlandse taal is complex.’
Banen
De onderzoekers bekijken ook hoe door computers geschreven artikelen worden ontvangen. ‘Vooral 65-plussers vinden het gek,’ zegt Van der Kaa. Economie en sport mag een ‘robot’ van hen best verslaan, ingewikkelder thema’s liever niet. ‘Zij vertrouwen een journalist meer dan een algoritme.’
De robotjournalisten van AP hebben nog geen banen gekost. Volgens Van der Kaa hoeft dat ook niet; het biedt juist kansen: terwijl robots snel en foutloos de simpele berichten schrijven, kunnen journalisten zich bezighouden met diepgravender stukken.
‘We moeten hierop inspelen en niet – zoals veel journalisten bij nieuwe ontwikkelingen doen – pas vijf jaar later vertwijfeld omkijken.’
Elsevier nummer 23, 6 juni 2015