Is het tonen van blote borsten een vorm van cultuurkritiek?

Haider Ackermann toonde op talentvolle wijze dat hij plissé, glitter, donker/licht-effecten en transparantie, samen met bloemen dé grote trends voor zomer 2014, zich met treffend resultaat eigen had gemaakt. Maar zijn vele doorkijktops riepen vragen op. Sereen sensueel, maar voor wie, wanneer en waar?

Mode kent beslist collectieve dwang, maar staat ook voor vrijheid: tonen wie je bent. En dat namen veel ontwerpers de laatste modeweken, ook in het meer puriteinse New York, vrij letterlijk. Althans wat het blootgeven van de ingehuurde modellen betreft.

Van een enkele doorkijkbloes kijkt niemand meer op sinds Yves Saint Laurents transparante statement in de jaren zestig, waarna we op tekst van Eli Asser zongen dat zo juffrouw in een doorkijkbloes een zegen voor de mensheid was.

Zeker bij modeshows, want daar is het, zoals bij Haider Ackermann, meestal een fraaie demonstratie van sublieme, klassieke schoonheid. Maar op straat?

Transparantie is deze modeweken een top-item. Voor de bovenzijde, maar ook aan de onderkant. Zo toonden Raf Simons in de veelzijdige Dior-collectie sierlijke doorkijkrokken. En verlengden heel veel ontwerpers minimode met voilerond de benen.

Gaat er onder een rok of jurk met röntgen-effect nog een slipje, onder gazen bloesjes is geen debardeurtje te bekennen.

Bloot protesteren

Bij Gucci in Milaan gingen er wel bustehouders onder transparante tops. Maar doorkijk-bh’s! Aan de overzijde van de Gucci-catwalk wees een streng gehoofdoekte vrouw de man naast zich op het raffinement.

Ik interpreteerde het gebaar als semi-enthousiast en raakte verdwaald in gedachten aan de vele verhalen die ik hoorde in de Maghreb, maar ook ten oosten daarvan, tot in Dubai, dat er onder djellaba’s en sluiers soms heel wat ondeugends schuilgaat.

Maar ik moest ook denken aan protest in onder andere Tunesië met ontblote vrouwenborsten. Een naakte-waarheid-actie die zich deze modeweek herhaalde in Parijs op het podium bij de keurige show van Nina Ricci door indringsters met anti-modedictatuur-tekst (toch een dwingelandij van andere orde dan die van baardbroeders) op het blote bovenlichaam.

Is het blootgeven van borsten een vorm van cultuurkritiek? Ook op de catwalk? Of alleen maar modieuze symboolpolitiek ter ere van klassieke schoonheid? De vragen stellen is makkelijker dan ze beantwoorden.

Maar we zullen zien waarheen al die voorstellen tot transparantie op de catwalk leiden. Ongetwijfeld tot benen achter sluiers van voile.

Gecontroleerd spel

Bij Haider Ackermann leken de vele borsten in beeld precies te passen in zijn geraffineerde spel met contrasten tussen mannelijk en vrouwelijk. Met een afwisseling van blootgeven en bedekken in lagen, met lange broeken en korte shortjes en met masculiene jasjes en riant gedrapeerde rokvormen. En met een brons/groen-palet en nog donkere tinten, maar ook met stralend ivoor.

Naast complex samengestelde outfits kwamen ook enkele spectaculair vervaardigde stukken voorbij waarin juist eenvoud overheerste, zoals bij een schoudervrije jumpsuit. Alles in een gecontroleerd spel met diverse glans- en schitter-effecten.

Wie dacht dat Ackermann verstrikt zou raken in een mogelijke draperie-routine, die zijn vorige collecties zo domineerde, werd op overtuigende wijze terechtgewezen.

Rokken als kerstklokken

Ruches en bloemen. Het zijn dé vaak herhaalde thema’s voor voorjaar 2014. En twee onderwerpen waarmee Viktor & Rolf geweldige resultaten hebben bereikt in het verleden. Tja, in het verleden behaalde resultaten zijn in de mode nog minder waard dan bij de beurs.

En Viktor en Rolf zijn ook de meesters van onverwachte wendingen, zoals ze toonden met hun recente zeer geslaagde couture-show vol zwarte sculpturen.

Dus ditmaal juist geen ruches, geen weelderige plissé-rozetten en geen bloemen. Maar een beschaafd rebelse post-post-punkcollectie rond meisjes in schooluniformen.

Met variaties op het blazertje en de plooirok, waarbij enkele rokken in plooien gevouwen als een papieren kerstklok halverwege de show het vermoeden gaven dat de finale nog wel wat dramatische creaties in petto zou hebben.

Maar het duo hield het bij een brave interpretatie van een tikje rebelse schoolmeisjes tegen het sobere, witte tegeldecor en op de eenvoudige stoeptegelcatwalk. Met veel plooirok- en shorts-variaties in vrij stijve stoffen, ruitrokken met zilverwerk, witte hemdjurkjes en jackjes vol sierspijkers en veiligheidsspelden in keurige rijtjes.

En speelse badges op blazers, als kantwerk in bloesjes en op tops van mesh. Met hemdje eronder, want de rebellie bij Viktor & Rolf kende dit keer duidelijke grenzen.

Sublieme botsing

Een zevental zwarte Saab-, BMW- en Mercedes-voertuigen vormde zondagavond met rook, knipperende lichten en glas op de grond een bewust ongeluk in het midden van de grote cirkelvormige catwalk bij Givenchy. De show met live tamtam-trommelaars en ingeblikte muziek was een mooie botsing van culturen en elementen met centraal een werkelijk indrukwekkende, volwassen collectie.

Met door- en inkijk en transparantie, maar zonder al te veel bloot te geven, met Aziatische kimomo-interpretaties en sublieme beproefde antiek-Griekse/Grès-drapeertechniek die er fris eigentijds uitzag, ondermeer door een gebruik te maken van smalle aaneengestikte repenstof met een tribal en ook chique effect. Het kleurpalet toonde veel bruin en roesttinten naast marineblauw.

Ontwerper Riccardo Tisci liet dit keer de sweatshirts met plaatjes als succesvolle gimmick achterwege en was ook zo wijs om de modellen platte sandalen te geven, waardoor iedereen zonder gestuntel flink kon doorstappen.

Naast opvallende en beslist onnodige glittermaskers droegen enkele modellen ingewikkelde schilden van leer en veren, poncho’s met afbeeldingen in pailletten of hoogst geraffineerde, sobere ontwerpen die Tisci de Textiele Tovenaar nog beter verraadde dan al zijn drapeerkunst.