De Feiten: Hypotheekrenteaftrek verdeelt rechts en links
Het ligt ineens weer bestorven in de mond van veel politici: de hypotheekrenteaftrek. Het H-woord is inzet geworden van de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Onder meer GroenLinks-PvdA, CDA, D66 en de SP willen het financiële voordeel voor huizenbezitters afschaffen. Daartegenover staan de PVV, VVD en BBB, die voor het behoud ervan pleiten.
CDA: van breekpunt naar voorstander afbouw hypotheekrenteaftrek
De hypotheekrenteaftrek is een gevoelig onderwerp in de politiek. Huiseigenaren mogen de rentelasten die zij betalen voor hun hypotheek aftrekken van hun inkomen, zodat zij minder inkomstenbelasting betalen.
Partijen wilden er jarenlang niet aan tornen. Toenmalig CDA-premier Jan Peter Balkenende noemde de aftrek in 2010 nog een ‘breekpunt’. Maar het kabinet-Rutte II (2012-2017) besloot het voordeel af te gaan bouwen en het kabinet-Rutte III (2017-2021) versnelde die afbouw.
Dit jaar gaan veel partijen verder, en willen ze de hypotheekrenteaftrek in zijn geheel afschaffen.
Onder Henri Bontenbal is de hypotheekaftrek geen breekpunt meer voor het CDA. De partij wil het voordeel in dertig jaar tijd afbouwen. Ook moet alle winst daaruit terugvloeien in een lagere inkomstenbelasting. Daarvan profiteren ook huurders, terwijl huiseigenaren er wat op achteruit zullen gaan.
GroenLinks-PvdA, SP en D66: snelle afschaffing hypotheekrenteaftrek
GroenLinks-PvdA wil de aftrek veel sneller afschaffen: binnen acht tot twaalf jaar, zei lijsttrekker Frans Timmermans. D66 is ook voor afbouw, maar is onduidelijk over de voorwaarden.
De SP wil de hypotheekrenteaftrek afbouwen voor huizen boven de 600.000 euro. Huizen onder dat bedrag zijn voor vier jaar gegarandeerd van het behoud ervan.
De Partij voor de Dieren wil de hypotheekrenteaftrek behouden tot de grens van de Nationale Hypotheek Garantie, nu op 450.000 euro.
De SGP is geen voorstander van afschaffing, maar wijst een herziening ervan niet af. ‘Het is van groot belang dat een eventuele herziening van de hypotheekrenteaftrek geen nadelige financiële gevolgen heeft,’ schrijft de partij in het verkiezingsprogramma.
De ChristenUnie wil de aftrek ‘de komende decennia’ afbouwen. Ter compensatie wil ze het eigenwoningforfait voor huizen onder de 1 miljoen euro afschaffen. Ook Volt wil zowel de aftrek als het forfait ‘zo snel mogelijk’ afbouwen.
Hypotheekrenteaftrek breekpunt voor VVD
De VVD wil de hypotheekrenteaftrek in stand houden. VVD-leider Dilan Yeşilgöz verklaarde het onderwerp, net als Balkenende in 2010, tot een breekpunt. De VVD stapt niet in een kabinet dat tornt aan de aftrek, zegt ze.
Ook de PVV en NSC willen de aftrek behouden. Net als Forum voor Democratie: dat wil zelfs het maximale aftrektarief verhogen naar het niveau van 2014.
BBB schrijft er niets over in het programma, maar zegt op sociale media het behoud te steunen. Ook JA21 is in het verkiezingsprogramma niet expliciet over de renteaftrek.
EW’s visie: Hypotheekrenteaftrek mag geen heilig huisje zijn
Met een groot tekort aan huizen is effectief woonbeleid cruciaal de komende kabinetsperiode. Het belasten van huizen maakt deel uit van die discussie. Die mag niet worden platgeslagen tot simpele pleidooien voor het wel of niet afschaffen van de hypotheekrenteaftrek.
Partijen liegen wanneer zij zeggen dat de hypotheekrenteaftrek bij hen als een huis staat. Voor 2031, dus in de komende kabinetsperiode, moet er iets veranderen aan de regeling. Vanaf dat jaar is de Belastingdienst het overzicht kwijt wie er recht heeft op de aftrek.
Hypotheekrenteaftrek loopt vast in 2031
Dat zit zo. In 2001 werd de aftrek ingeperkt voor een periode van dertig jaar. Wie in 2031 nog een schuld heeft die ook al voor de aftrek in 2001 werd gebruikt, heeft formeel geen recht meer om die opnieuw te gebruiken voor het belastingvoordeel.
Maar de Belastingdienst heeft geen gegevens over de hypotheken van 1 januari 2021. Banken ook niet, en huiseigenaren weten het zelf misschien ook niet meer.
Zo dreigt een groot probleem, dat de politiek moet oplossen. Dat vergt een grote discussie over de belasting op huizen. Partijen zullen daarover botsen, maar met een welles-nietes-debat schieten kiezers niets op.
Wie zegt wat over de hypotheekrenteaftrek?
CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal op het partijcongres: ‘Het CDA vindt dat we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk in dertig jaar moeten afbouwen, en alle opbrengsten één op één aan huishoudens teruggeven via het verlagen van de inkomstenbelasting.’
VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz, in WNL op Zondag: ‘Wij gaan niet in een kabinet zitten dat de hypotheekrenteaftrek bij mensen thuis weg gaat halen.’
GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans in Nieuwsuur over het afbouwen: ‘In acht tot twaalf jaar zou je het kunnen doen. Dat betekent dat de huizenprijzen zullen dalen. Dat zullen alle experts die zich ermee bezighouden, bevestigen.’
Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw, bij Sven op 1 (NPO Radio 1): ‘We zien in de berekeningen dat mensen vanaf zestig jaar erop vooruitgaan als je de renteaftrek afschaft. Degenen die er echt op achteruit gaan, zijn de starters.’