De feiten: Koning Willem-Alexander benadrukt eenheid in Troonrede 2025
Met een amechtige oproep tot verbroedering wil koning Willem-Alexander Nederland bijeenhouden. Politiek en samenleving moeten elkaar de hand reiken, sprak hij in zijn Troonrede.
Met de hoogoplopende polarisatie is de kans klein dat de woorden van de Koning werkelijkheid worden. Dat ziet het kabinet ook in, zei de Koning:
‘Het kabinet is ervan doordrongen dat dit ook van zijn kant vraagt om een open, luisterende houding en om compromisbereidheid. Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie.’
Het gelijk van de één betekent niet automatisch het ongelijk van de ander, zei de Koning, de werkelijkheid is vaak complexer.
Zorgen over polarisatie om Gaza
De Koning gaf blijk van de felle maatschappelijke discussies die woeden. Onder meer over Gaza. Iedereen wil zo snel mogelijk een einde aan het menselijk lijden, zei hij.
Daarnaast sprak hij uit dat het kabinet ‘vurig’ hoopt dat mensen op dit onderwerp niet nog verder tegenover elkaar komen te staan.
EW’s visie: Politici, houdt deze Troonrede in achterhoofd tijdens campagne
Door: Victor Pak, redacteur PolitiekKies voor verbroedering in plaats van verharding, zei koning Willem-Alexander in zijn fraaie Troonrede. Daar heeft de politiek volgens hem ook een rol in.
Maar die loopt bepaald niet voorop in het overbruggen van de grote maatschappelijke verschillen. Dat blijkt alleen al uit de reacties op deze Troonrede.
Zeker tijdens de campagnes vergroten de partijen verschillen uit. Enige aanzet tot compromisbereidheid geldt dan als zwakte.
Dat bleek ook al uit de buitengewoon politieke speech bij de aanbieding van de Miljoenennota. Daar liet minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) zich stevig uit over klassieke VVD-thema als veiligheid, economie en de belangen van werkenden.
Zijn voorgangers hielden niet zo’n partijpolitiek verhaal bij de aanbieding van ‘het koffertje’ met de Rijksbegroting aan de Tweede Kamer. Maar in demissionaire staat hebben ministers meer ruimte om partijkleur te bekennen.
Koning waarschuwt voor polarisatie in politiek
Toch zou het goed zijn als politici de troonrede van Willem-Alexander in hun achterhoofd houden tijdens de verkiezingscampagne.
Uiteindelijk is Nederland een coalitieland. Geen van de partijen zal een meerderheid in de Tweede Kamer behalen, wat samenwerking noodzakelijk maakt om het land te besturen.
Dat is een werkelijkheid die politici vaker moeten erkennen. Het oppoken van de polarisatie kent een stevige prijs. De Koning waarschuwt terecht voor een maatschappelijk debat waarin mensen elkaar niet meer verstaan en de bereidheid tot compromis ontbreekt.
Wanneer dat verdwijnt uit de politiek, zet Den Haag de bestuurbaarheid van het land op het spel.
Wie zegt wat over Prinsjesdag 2025?
Bron: ANP, X- PVV-leider Geert Wilders is niet onder de indruk van de oproep van de Koning om polarisatie in samenleving en politiek tegen te gaan. Als problemen als de asielinstroom of te dure boodschappen niet worden aangepakt, ‘wil mijn kiezer zien dat ik mij daar druk over maak en dat ik daar boos over word’, zei hij. ‘Het politieke midden van compromissen zorgt dat er niks verandert in Nederland.’
- ‘De koning had het in de Troonrede over grote zorgen die bij de mensen thuis leven, maar ook over de kracht van ons land. Dat is wat mij betreft onze taak als politici. De problemen oplossen waar Nederlanders van wakker liggen’, schrijft VVD-leider Dilan Yeşilgöz op X. ‘Genoeg inspiratie in de woorden van de koning’, voegt ze daaraan toe.
- CDA-leider Henri Bontenbal ziet ‘door de begroting heen’ dat de grote problemen als stikstof, woningbouw, migratie en het betalen van defensie ‘niet door dit kabinet worden opgelost’. Die ‘monsterklus’ ligt wat hem betreft bij een volgend kabinet.
- ‘Deze Miljoenennota is een sof, terwijl Nederlanders vragen om moed, visie en oplossingen: voor een betaalbaar huis, goed onderwijs en het klimaat’, zegt D66-leider Rob Jetten na afloop van de Troonrede.
- Op deze Prinsjesdag werd volgens Mirjam Bikker (ChristenUnie) nog eens heel helder dat een andere regering nodig is. ‘Nederland wil een andere politiek, betrouwbaar met leiderschap.’