De feiten: Pakket voor verbetering ondernemingsklimaat, bedrijven somber
Bronnen: Rijksoverheid, VNO-NCW en MKB-NederlandDe demissionaire regering maakt zich zorgen om het ondernemingsklimaat, bleek uit de Troonrede die de Koning op Prinsjesdag uitsprak. Het kabinet presenteerde enkele maatregelen die ‘goed uitpakken voor bedrijven en ondernemers’.
Zo wil het voor de zomer van 2026 vijfhonderd regels vereenvoudigen of schrappen. Ook wordt de industrie gecompenseerd voor hoge stroomkosten.
Verder investeert de overheid in wind op zee, deelname aan innovatieve halfgeleiderprojecten en financiering van veelbelovende start-ups.
Vertrouwen ondernemers is weg
Maar intussen is het vertrouwen van ondernemers in politiek en bestuur vrijwel nihil, melden werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland in hun jaarlijkse Prinsjesdag Peiling.
Liefst 89 procent van de ondernemers is ontevreden over de politieke stabiliteit. Die score is nog lager dan in 2023 (76 procent).
Ook zijn ondernemers massaal ontevreden over het ondernemingsklimaat en verwacht tweederde een verdere verslechtering. Ze noemen regeldruk als een van de grote knelpunten.
Wie zegt wat over Prinsjesdag en het ondernemersklimaat?
Bronnen: VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO Nederland, Netbeheer Nederland en Bouwend Nederland- Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW in De Telegraaf: ‘Toenemende regeldruk, hoge loonkosten, zware belastingdruk en hoge energieprijzen. Er is ook geen flikker opgelost het afgelopen jaar, zo is het gewoon.’
- Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: ‘De economie kan maar één keer kapot. Als dat gebeurt, zijn we jaren bezig om die schade te herstellen. Ik zie een wankelmoedige politiek die alleen maar druk bezig is met zichzelf, wat ze niet willen, wat hun breekpunten zijn en met elkaar uitsluiten.’
- Ger Koopmans, voorzitter Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland: ‘De laatste jaren was de onzekerheid voor agrarisch Nederland bijzonder groot. Kabinetsperioden waren kort en het beleid was vaak grillig. Juist dat brengt extra onduidelijkheid op tal van terreinen, daar waar onze leden juist een duidelijke koers nodig hebben.’
- Hans-Peter Oskam, directeur van Netbeheer Nederland: ‘Het is de tweede keer in drie jaar tijd dat we tijdens Prinsjesdag een demissionair kabinet hebben. Dat betekent opnieuw een beleidsarme Prinsjesdag en dat kunnen we ons niet veroorloven.’
- Arno Visser, voorzitter Bouwend Nederland: ‘Door de combinatie van hoge stikstofuitstoot en verzwakte natuur kan op veel plekken geen bouwvergunning worden afgegeven. Volgens onze berekeningen komen 244.000 geplande woningen in de gevarenzone. Eerder zijn al 17 grote infraprojecten stopgezet. Helaas lossen we dat nu niet op. Een volgend kabinet zal als de bliksem de verloren tijd goed moeten maken.’
EW’s visie: Wispelturig beleid is dodelijk voor investeringsklimaat
Door: Max ErichHet kabinet-Schoof heeft in zijn korte regeerperiode weinig gepresteerd. Grote problemen zoals het tekort aan huizen, netcongestie, stikstof en achterstallig onderhoud aan wegen, zijn niet of nauwelijks aangepakt. Ondernemers zijn hun vertrouwen in de politiek volledig kwijt.
De groeiramingen van het Centraal Planbureau zijn op de korte termijn nog redelijk. Dit jaar 1,6 procent groei en volgend jaar 1,4 procent. Maar op de lange termijn is dat waarschijnlijk onvoldoende.
Dat geldt ook voor het pakket aan maatregelen dat het demissionaire kabinet presenteert. Doekjes voor het bloeden, maar nauwelijks structurele oplossingen.
Aanpakken overvloed aan regels positief, maar ook zwabberend
Het willen aanpakken van vijfhonderd regels op korte termijn is positief, maar ook illustratief voor zwabberend beleid. Regels die net ingevoerd waren, worden nu weer geschrapt.
Denk aan de rittenregistratie voor het mkb. Enerzijds fijn en tijdbesparend. Maar je zult er als softwareleverancier maar net veel tijd, geld en moeite in hebben geïnvesteerd. Daar zit je dan met je ritregistratie-producten en -diensten.
Leveranciers van zonnepanelen en warmtepompen kunnen erover meepraten: zij werden de afgelopen jaren al de dupe van een wispelturige overheid.
Stille exodus
Zonder stabiliteit geen nieuwe investeringen. Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW, waarschuwt terecht voor een stille exodus van bedrijven. Die trekken zich terug of verplaatsen hun activiteiten naar het buitenland.
Dat tast ons toekomstige verdienvermogen als land aan en maakt het voor een toekomstige regering nog lastiger om problemen op te lossen.
Verdere verdieping: Meer over Prinsjesdag en het ondernemingsklimaat
Bronnen: Rijksoverheid, Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Klimaat en Groene Groei, VNO-NCW, MKB-Nederland, Forum- Voor meer informatie over de maatregelen van het demissionaire kabinet rondom economie en vestigingsklimaat, zie de website van de Rijksoverheid.
- Ook de website van het ministerie van Economische Zaken en die van het ministerie van Klimaat en Groene Groei bieden informatie voor ondernemers. Onder meer over extra investeringen in wind op zee.
- Alles rondom Prinsjesdag is via deze link terug te vinden. U vindt hier de officiële stukken.
- EW schreef al over het Belastingplan 2026.
- De complete Prinsjesdag Peiling van VNO-NCW en MKB-Nederland is uitgevoerd door Kieskompas en hier terug te vinden. De uitkomsten van de peiling zijn tevens samengevat in een artikel van Forum.