De feiten: Ondernemersvertrouwen daalt door onzeker economisch klimaat
Bron: CBSDe onzekere economische situatie schaadt het ondernemersvertrouwen. Dit blijkt uit de nieuwste Conjunctuurenquête Nederland van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De zogeheten stemmingsindicator daalt dit tweede kwartaal van 2025 naar -7,5. Daarmee krimpt het vertrouwen twee kwartalen op rij. Ook ten opzichte van een jaar geleden (-5,8) is sprake van een teruggang.
Het CBS voerde deze peiling in april uit, in samenwerking met het Economisch Instituut voor de Bouw, de Kamer van Koophandel en werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. Het is de eerste ondernemerspeiling sinds de Amerikaanse president Donald Trump wereldwijde importheffingen aankondigde.
Zorgen over nabije toekomst
Vooral onder ondernemers in de groothandel en handelsbemiddeling daalde het vertrouwen: van -3,2 in het eerste kwartaal naar -12,2 dit tweede kwartaal.
Ook in de industrie, bouw en vervoer daalt het vertrouwen. In de zakelijke dienstverlening slaat de stemming in het tweede kwartaal om van positief naar negatief.
Ondernemers zijn minder negatief gestemd over de huidige staat van de economie dan over de nabije toekomst. Hun economische verwachting was vorig kwartaal nog -2,4, dit keer is dat -8,1.
Eerdere CBS-indicatoren toonden al dat de economie verslechtert. Ook krompen de investeringen in februari en was er nauwelijks economische groei in het eerste kwartaal.
Wie zegt wat over het dalende vertrouwen?
- ‘Onzekerheid trekt een grote wissel op bedrijfsinvesteringen: als gevolg van de huidige toename van de onzekerheid dalen de bedrijfsinvesteringen met 5 procent in een jaar,’ aldus het Centraal Planbureau over de gevolgen van Trumps importheffingen.
- ‘Je ziet dat er wordt stilgezeten, dat investeringen niet worden gedaan, dat is natuurlijk wel zorgelijk,’ zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, over de verlammende effect van economische onvoorspelbaarheid.
EW’s visie: Geen reden tot paniek, wel is alertheid geboden
Door: Max Erich, redacteur VestigingsklimaatGelet op hoe Trumps importheffingen de wereldeconomie met onzekerheid voeden, valt de terugval in het ondernemersvertrouwen nog mee.
En hoewel dit vertrouwen onder het langjarig gemiddelde (-3,7) ligt, is het veel hoger dan tijdens de eerste coronamaanden en de inflatiepiek van 2022.
Geen reden tot paniek
Het is positief dat ondernemers niet in paniek zijn vanwege de importheffingen. Voor grote delen van het bedrijfsleven is daar vooralsnog ook geen reden toe. Van de getroffen goederenexport heeft slechts 5,9 procent de Verenigde Staten als bestemming, meldt het Centraal Planbureau.
Cijfers van grote beursgenoteerde ondernemingen tonen een gemengd beeld. De economische onzekerheid beïnvloedt de vooruitzichten voor dit jaar, maar diverse bedrijven noteerden over het eerste kwartaal nog positieve resultaten.
Geen reden tot paniek dus, wel tot alertheid. Zo wordt pas komende tijd duidelijk hoe de importheffingen logistieke ketens ontregelen. Het aanpassingsvermogen van ondernemers wordt getest.
Verdere verdieping: Ook lichtpuntjes te midden van onzekerheid
Het ondernemersvertrouwen daalt voor een groot deel vanwege de toegenomen onzekerheid, blijkt uit de Conjunctuurenquête. Ook groeien de zorgen over de internationale concurrentiepositie.
Wel stijgt het vertrouwen van ondernemers in de horeca, detailhandel, cultuur, sport en recreatie. De toenemende koopkracht en bestedingen van consumenten lijkt hun stemming goed te doen.
Resultaten vooralsnog positief
Belangrijk is verder dat de bedrijfsresultaten veelal positief zijn. Zo zagen afgelopen kwartaal meer ondernemers een toename van hun orderontvangst dan een afname.
Daarnaast hebben ondernemers hogere verwachtingen van hun omzet en winst in het tweede kwartaal dan zij een jaar geleden hadden.
Verder zijn exporteurs gemiddeld positief over hun buitenlandse omzet. Dit baseren zij op hun omzet in het afgelopen kwartaal en hun verwachting voor het lopende kwartaal.