De grote stad en het platteland.
Maïsbrood en stof – Fictie
Marilynne Robinson Lila De Arbeiderspers, 272 pagina’s, € 19,99
Soms lijkt New York het epicentrum van de Amerikaanse literatuur, met stadse schrijvers als Philip Roth, Paul Auster, Donna Tartt en Jonathan Safran Foer. Maar New York is de Verenigde Staten niet. Er is nog een uitgestrekt, landelijk Amerika dat vele grote auteurs inspireerde.
Denk aan John Williams, Toni Morrison, John Irving én Marilynne Robinson, de protestantse Pulitzer Prize-winnares die sinds haar debuut in 1980 vanuit Iowa City gestaag doorwerkt aan een ‘ruraal oeuvre’.
Robinsons jongste roman Lila, horend bij Gilead (2005) en Thuis (2009), begint in 1920, als een meisje wordt ontvoerd. Met volwassenen zwerft ze door Iowa, op zoek naar werk. Robinson schetst een decor van extreme armoede, stof, hitte en sprinkhanen.
Lila krijgt wat scholing, maar elke keer als ze in een klas zit met de vlag met 48 sterren en 13 strepen en een schilderij van George Washington voor in het lokaal, wordt ze geconfronteerd met haar onnozelheid. Haar wereld bestaat uit hooiland en maïsvelden, boomgaarden en alle dagen maïsbrood.
Of het goed komt met Lila? Enigszins. Er is liefde – ze trouwt met een oudere, zorgzame dominee – en er komt een zoontje. Maar de schaamte niets voor te stellen blijft. Aan het einde is er veel mis, maar overheerst berusting. De ernstig zieke dominee zal spoedig sterven, maar weet dat hij Lila een beter leven heeft gegeven. (Irene Start)
Klassiekers die er nog steeds toe doen
1 F. Scott Fitzgerald De grote Gatsby (1925) Amerika in decadente jaren twintig.
2 John Williams Butcher’s Crossing (1960) Brave student gaat in 1870 op bisonjacht.
3 John Steinbeck Reizen met Charley (1962) Roadtrip in de jaren zestig.
4 Evan S. Connell Mrs Bridge (1959). Over het leed van sociale stijgers.
5 John Irving De wereld volgens Garp (1979) Warmbloedige roman vol beren en worstelaars.
6 Tom Wolfe Het vreugdevuur der ijdelheden (1987) Portret van New York in hebzuchtige jaren tachtig.
7 Toni Morrison Beminde (1987) Over slavernij.
Hoog in New York – Fictie
Colum Mccann Laat de aarde draaien Rainbow, 413 pagina’s, € 8
In 1974 waren de torens van het WTC in New York nieuw: daartussen spande koorddanser Philippe Petit zijn koord. In Laat de aarde draaien worden de personages met elkaar verbonden omdat ze dat huzarenstukje allemaal zien. Pooiers, priesters, rijke moeders op Park Avenue: ze vormen een duizelingwekkend geheel. (Liesbeth Wytzes)
Obama’s
Jodi Kantor Barack en Michelle Atlas, 352 pagina’s, € 24,99
Toen de Obama’s begin 2009 het Witte Huis betrokken, brak voor het echtpaar een nieuwe, huiselijke periode aan. New York Times-journalist Jodi Kantor beschrijft de wisselwerking tussen Barack – een verzoener die niet van arrogantie is gespeend – en ‘felle tante’ Michelle, die nu eens hartveroverend, dan weer een tikje afwijzend is. (Rik Kuethe)
Spraakmakend
Philipp Meyer De zoon (fictie) 640 pagina’s, € 15 Pageturner over Texaanse pioniers.
Edgar HilsenrathFuck Amerika (fictie) 247 pagina’s, € 20,95 Duitse Jood zoekt weg in land van onbegrensde mogelijkheden.
Donna TarttHet puttertje (fictie), 928 pagina’s, € 24,90. Meeslepende roman met explosief begin.
Bill BrysonDe zomer van 1927 (non-fictie) 544 pagina’s, € 24,99 In zomer van ’27 bruiste Amerika van energie.
Mariët MeesterDe mythische oom (non-fictie) 320 pagina’s, € 12,50 Over gelovige Nederlandse immigrantengemeenschap.
Chris KyleAmerican Sniper (non-fictie) 366 pagina’s, € 15 Navy Seal met 150 kills blikt terug op carrière.
Elsevier nummer 27, 4 juli 2015