Blijdschap overheerste maandag 13 oktober over de thuiskomst van de 20 levende Israëlische gijzelaars, in ruil voor 2.000 vrijgelaten Palestijnse gevangenen. Het is een voorlopig einde aan de oorlog. Maar de vreugde zal snel plaats gaan maken voor vragen: hoe moet het nu verder met Gaza? En hebben de Abraham-akkoorden nog toekomst?
Honderdduizenden Israëliërs zaten maandagochtend vroeg voor de buis om te kijken naar de hereniging van twintig vrijgelaten levende gijzelaars uit Gaza met hun families in Israël. En in Gaza gingen Palestijnen massaal de straat op om de terugkeer van tweeduizend gevangenen uit Israëlische gevangenissen te vieren.
Donald Trump als held onthaald in Israël
Hoewel in Israël veel scepsis is over de vrijlating van honderden tot levenslang veroordeelde aanslagplegers, overheerste maandag de vreugde over de terugkeer van de landgenoten die 730 dagen gevangen zaten in de tunnels van Hamas. De man die dat voor elkaar kreeg, de Amerikaanse president Donald Trump, werd als een held onthaald.
Bij zijn landing op de luchthaven in Tel Aviv, werd hij warm ontvangen door president Isaac Herzog en premier Benjamin Netanyahu. Daarna reisde Trump door naar Israëls hoofdstad Jeruzalem, waar hij – veelvuldig onderbroken door een staande ovatie – het parlement (de Knesset) toesprak.
Kijk hier naar de toespraak van Trump in de Knesset (tekst gaat door onder de video):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Netanyahu en Indonesische president toch afwezig op Gaza-top Egypte
De Amerikaanse president reisde door naar Sharm-el-Sheikh. In de Egyptische badplaats, waar de eerste fase van het akkoord tussen Israël en Hamas werd gesloten, spraken tal van regeringsleiders kort over de toekomst van Gaza.
Behalve Trump waren meer dan twintig leiders aanwezig, onder wie demissionair premier Dick Schoof, Keir Starmer (Verenigd Koninkrijk), Emmanuel Macron (Frankrijk), Recep Tayyip Erdoğan (Turkije) en de president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas.
Na eerdere berichten dat Benjamin Netanyahu naar Sharm-el-Sheikh zou komen, bleek maandagmiddag dat hij toch ontbrak. Volgens de Israëlische premier kan hij niet aanwezig zijn vanwege Simchat Torah (Vreugde van de Wet), dat vandaag wordt gevierd. De Hamas-aanslag van 7 oktober 2023 viel twee jaar geleden precies op deze Joodse feestdag.
20.000 Indonesische troepen naar Gaza
Ook berichten van Israëlische media dat de president van Indonesië Prabowo Subianto Israël zou bezoeken, bleken voorbarig. Al snel ontkende de Indonesische regering. De leider van het grootste islamitische land ter wereld (zo’n 85 procent van de 280 miljoen inwoners is moslim) bezocht alleen de top in Sharm-el-Sheikh.
Mogelijk was Prabowo aanwezig vanwege zijn voorstel om 20.000 Indonesische troepen naar Gaza te sturen. Dat opperde hij eind september in New York bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
Wie sluit zich nog aan bij Abraham-akkoorden?
Indonesië erkent Israël niet, maar Prabowo’s toespraak bij de VN leek op een handreiking naar de Joodse staat. Hij erkende de Israëlische veiligheidszorgen en sloot zijn toespraak af met het woord Shalom, Hebreeuws voor vrede. De Indonesische president zei in zijn toespraak zelfs dat hij bereid is Israël te erkennen, mits er een Palestijnse staat komt.
Een hoge functionaris van het Witte Huis zei kort na het nieuws over de Gaza-deal tegen Fox News dat Indonesië een van de voornaamste kandidaten is om zich aan te sluiten bij de Abraham-akkoorden. Met die akkoorden erkenden de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Sudan en Marokko in 2020 en 2021 Israël, waarmee de landen diplomatieke betrekkingen aangingen en de handel intensiveerden.
In september 2023 stond Saudi-Arabië volgens kroonprins Mohammed Bin Salman (‘MBS’) nog op het punt de Abraham-akkoorden te ondertekenen. Maar sinds de oorlog in Gaza raakte dat uit zicht. MBS bleef erop hameren dat ‘een geloofwaardig pad’ naar een Palestijnse staat moet zijn voordat hij zou overwegen de banden met Israël te normaliseren.
In Trumps twintigpuntenplan, dat de steun geniet van Israël én de hele Arabische wereld, is het scheppen van ‘de voorwaarden voor een geloofwaardig pad naar Palestijnse zelfbeschikking en een eigen staat, wat wij erkennen als de aspiratie van het Palestijnse volk’ opgenomen.
Hamas lijkt niet van plan te ontwapenen
Voordat het überhaupt zover zou kunnen komen, moet Hamas ontwapend zijn. Maar de terreurgroep noemt dit onbespreekbaar. Sterker nog: de afgelopen dagen verschijnen veelvuldig berichten van Hamas-strijders die vermeende collaborateurs en rivaliserende clans martelen en executeren.
Zolang die chaos in Gaza aanhoudt, lijkt een vrediger toekomst onwaarschijnlijk, evenals de route naar een Palestijnse staat die de Arabische wereld wenst. En dus zal de wereldwijde blijdschap over het einde van de oorlog snel plaatsmaken voor de vraag: hoe nu verder?