Uitvaart paus: volg hier de laatste ontwikkelingen

Vanuit Vaticaanstad nemen wereldleiders, kardinalen en duizenden gelovigen vandaag afscheid van paus Franciscus. In deze liveblog houden we u op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom de uitvaart, de plechtigheden en de reacties uit de hele wereld.

Paus in besloten kring begraven (15:03)

Paus Franciscus is in besloten kring begraven in de Basiliek van Santa Maria Maggiore. Dat heeft het Vaticaan bekendgemaakt. Bij de begrafenis waren een selecte groep geestelijken, Vaticaanse medewerkers en naasten aanwezig.
Vanaf zondagochtend is het graf toegankelijk voor het publiek. Eerder deze week namen circa 250.000 mensen afscheid bij de open kist in de Sint-Pietersbasiliek. Ook de uitvaartmis op zaterdag, die ongeveer twee uur duurde, trok volgens het Vaticaan een vergelijkbaar aantal bezoekers.
Langs de route naar de Santa Maria Maggiore stonden nog eens zo’n 150.000 belangstellenden. De stoet legde de bijna zes kilometer lange afstand in ongeveer een half uur af.
Met de uitvaart is ook de traditionele rouwperiode van negen dagen begonnen. Aansluitend verschuift de aandacht naar de verkiezing van een nieuwe paus. Wanneer het conclaaf begint, is nog niet bekend.

Zelensky hoopt op resultaat na kort overleg met Trump tijdens uitvaart paus (14:10)

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky hoopt op resultaat na een kort overleg met de Amerikaanse president Donald Trump in Vaticaanstad. Beide leiders waren aanwezig voor de uitvaart van paus Franciscus. Volgens Zelensky is gesproken over een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne, zo meldde hij op sociale media.
Zelensky noemde het een ‘zeer symbolische bijeenkomst die historisch kan worden, als we gezamenlijke resultaten boeken’.
De ontmoeting duurde vijftien minuten en vond plaats in de Sint-Pietersbasiliek. Een foto toont de twee leiders zittend tegenover elkaar, tijdens hun eerste persoonlijke ontmoeting sinds hun ruzie in februari in Washington.
Het Witte Huis omschreef het gesprek eerder als ‘zeer productief’.

Kist paus aangekomen bij basiliek Santa Maria Maggiore (13:15)

De kist van paus Franciscus is aangekomen bij de Basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome. Vlak voor de bijzetting brachten geestelijken en andere genodigden bij de ingang een laatste eerbetoon.
Onder de genodigden bevonden zich daklozen, gevangenen, migranten en transgender personen. Zij hielden een witte roos vast en namen als laatsten afscheid voordat de begrafenis begon.
De besloten ceremonie wordt geleid door kardinaal Kevin Farrell, die als camerlengo de lopende zaken van het Vaticaan beheert totdat een nieuwe paus is gekozen.
Franciscus is de eerste paus in ruim een eeuw die niet in de Sint-Pietersbasiliek wordt begraven. De in Argentinië geboren Jorge Mario Bergoglio koos bewust voor een sober graf in de Santa Maria Maggiore. Zijn tombe draagt enkel de naam Franciscus; aan de muur hangt een reproductie van zijn borstkruis.
Het graf is vervaardigd uit marmer uit Ligurië, de Italiaanse regio waar zijn voorouders vandaan komen. Vanaf zondagochtend is het toegankelijk voor publiek.

Schoof na uitvaart: grootsheid van Franciscus schuilde in eenvoud (13:05)

‘De grootsheid van paus Franciscus schuilde in zijn eenvoud en medemenselijkheid’, schrijft minister-president Dick Schoof op X na de uitvaart van de paus. ‘Die levensinstelling was ook vandaag bij zijn uitvaart duidelijk te zien en te horen.’
‘Het was een bijzondere en indrukwekkende bijeenkomst’, aldus de premier. ‘Alle mensen die afscheid namen van paus Franciscus, hier in Rome of thuis voor de televisie, voelden zich juist door zijn eenvoud met hem verbonden.’
Ook minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) was bij de uitvaart. ‘Talloze mensen en nationaliteiten – een indrukwekkend eerbetoon aan zijn oproep tot eenheid en gezamenlijkheid’, deelde hij na afloop op X. De paus was volgens NSC-minister Veldkamp een ‘moreel kompas van de wereld’. ‘Hij sprak zich uit, zette dingen in beweging en bracht mensen samen. We zullen hem met veel warmte herinneren.’

Paus Franciscus onderweg naar laatste rustplaats (13:00)

Het lichaam van paus Franciscus is onderweg naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome. De processie met de kist legt een route van circa zes kilometer af.
Via de Porta del Perugino, een westelijke poort van Vaticaanstad, steekt de stoet de rivier de Tiber over. Daarna gaat de route over de Corso Vittorio Emanuele, langs de Piazza Venezia en het Colosseum, richting de basiliek.
Bij aankomst wordt de stoet verwelkomd door een groep armen en behoeftigen, zo meldt het Vaticaan. Zij staan symbool voor de toewijding van Franciscus aan de meest kwetsbaren. In de Santa Maria Maggiore krijgt de paus een sober graf, in lijn met zijn wens: alleen zijn naam zal op de tombe prijken.

Koning: gemeenschapszin paus Franciscus ook kenmerk Koningsdag (12:20)

Koning Willem-Alexander heeft voorafgaand aan Koningsdag in Doetinchem stilgestaan bij het overlijden van paus Franciscus. In een videoboodschap op NPO 1 sprak hij over de gemeenschapszin die zowel de paus als Koningsdag kenmerkt.
Koning Willem-Alexander zei dat hij begrijpt dat het ‘een dag met twee gezichten is’ vanwege de uitvaart. Het koningspaar koestert de herinneringen aan de paus, ‘een man die vanuit zijn geloof iedereen omarmde’. De koning stelde dat de paus ‘de kern wist te raken’ van waar het in het leven om gaat: ‘liefde, menselijkheid en omzien naar elkaar.’
Koningsdag en de paus hebben een kenmerk gemeen: gemeenschapszin, aldus de koning. “Daarom vinden wij het heel waardevol om hier vandaag te zijn”, zei hij. ‘Dit is des te belangrijker in deze tijd van spanningen en onzekerheden in de wereld om ons heen. Vrijheid, gelijkwaardigheid en rechtszekerheid zijn niet vanzelfsprekend. Ze kunnen niet zonder de actieve inzet van ieder van ons. Op Koningsdag – feestelijke dag van verbinding – zijn we ons daar nog extra van bewust.’

Uitvaartmis afgelopen, kist terug in Sint-Pietersbasiliek (12:15)

De uitvaartmis van paus Franciscus is na ruim twee uur beëindigd, langer dan aanvankelijk voorzien. De kist met het lichaam van de overleden paus is teruggebracht naar de Sint-Pietersbasiliek.
Even na 10.00 uur werd de houten kist naar buiten gedragen en op een tapijt geplaatst, tussen geestelijken aan de ene kant en hoogwaardigheidsbekleders aan de andere. Toen de kist zichtbaar werd, klonk applaus vanaf het plein.
Volgens het Vaticaan woonden meer dan 250.000 mensen de mis bij. Niet alle belangstellenden vonden plaats op het Sint-Pietersplein; op verschillende locaties stonden schermen opgesteld waarop de dienst werd uitgezonden.

Witte Huis: erg productief overleg tussen Trump en Zelensky (12:00)

De Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky hebben voorafgaand aan de uitvaart van paus Franciscus in Rome een ‘erg productief overleg’ gehad, meldt het Witte Huis. Beide leiders waren voor de plechtigheid naar Italië afgereisd.
Volgens een woordvoerder van Zelensky is het de bedoeling dat het gesprek na de ceremonie wordt voortgezet. Voor de uitvaart spraken Trump en Zelensky ongeveer vijftien minuten met elkaar.
Tijdens de mis kregen beide presidenten een plaats op de eerste rij, gescheiden door tien andere gasten. Kort nadat Zelensky het Sint-Pietersplein betrad, klonk applaus vanaf het plein.

Uitvaartmis voor paus Franciscus begonnen (10:15)

Op het Sint-Pietersplein is de uitvaartmis voor paus Franciscus begonnen. De kist, eerder vanuit de Sint-Pietersbasiliek naar buiten gedragen, staat voor een geïmproviseerd altaar. De dienst wordt geleid door de Italiaanse kardinaal Giovanni Battista Re.
Circa duizend geestelijken en talrijke regeringsleiders en staatshoofden wonen de mis bij. De internationale gasten, afkomstig uit zo’n 160 landen, zijn op alfabetische volgorde opgesteld. De plechtigheid zal naar verwachting anderhalf uur duren.
Na afloop wordt de op 88-jarige leeftijd overleden paus in besloten kring bijgezet in de Santa Maria Maggiore, een basiliek uit de vijfde eeuw in het centrum van Rome. Franciscus had zelf bepaald dat hij daar begraven wilde worden.

Gasten arriveren op het Sint-Pietersplein (09:35)

De eerste gasten voor de uitvaart van paus Franciscus zijn aangekomen op het Sint-Pietersplein. Naast honderden geestelijken worden delegaties uit meer dan 160 landen verwacht.
Onder de aanwezigen zijn de Amerikaanse president Donald Trump, de Argentijnse president Javier Milei, de Franse president Emmanuel Macron, EU-leiders Ursula von der Leyen en António Costa en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Namens Nederland wonen premier Dick Schoof en minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp de plechtigheid bij. Ook de Amerikaanse oud-president Joe Biden is aanwezig.
Veel koningshuizen zijn vertegenwoordigd. Onder meer het Spaanse koningspaar Felipe en Letizia en de Britse prins William reizen af naar Rome. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn niet aanwezig; zij vieren, zoals eerder gepland, Koningsdag in Doetinchem. De festiviteiten beginnen daar wel een uur later dan gebruikelijk, vanaf 12.00 uur.